Bo'lim: T harfi

TABLA (Arabcha, tabl — urma cholg’u) — hind urma musiqa cholg’usi. Ikkita — odatda kattaroq (past tovushli) Dayyan hamda kichikroq (yuqori tovush li) bayyan deb ataluvchi nog’orachalardan iborat. Yog’och, sopol … Read More

TABIIY GEOGRAFIK ZONALAR, quruqlikning tabiat zonalari — iqiim omillariga bog’liq ravishda, asosan, issiqlik bilan namlik mikdori va nisbatiga qarab muayyan tartibda qonuniy almashinib boradigan geografik (landshaft) qobiqning yirik bo’linmalari. Zonalar … Read More

TABIIY GEOGRAFIK JARAYONLAR — tabiatda modda va energiya o’zgarishlari hamda umuman, tabiiy geografik majmualarning rivojlanishiga sabab bo’luvchi barcha hodisalar. Bular atmosfera tsirkulyatsiyasi, namlikning aylanishi, relef hosil bo’lishi, nurash, tuproq hosil … Read More

TABIIY GAZLAR — turli holatlarda uchraydigan gaz komponentlari majmui. Tabiiy gazlar tabiatda uchraydigan holatiga qarab quyidagicha tasniflanadi: atmosfera gazlari (kimyoviy, biokimyoviy, radiogen yo’l bilan hosil bo’lgan gazlar aralashmasi): yer pusti … Read More

TABIIY BIRLIKLAR TIZIMI — asosiy birliklar qilib fundamental fizik doimiylar (masalan, gravitatsion doimiy S, yorug’likning vakuumdagi tezligi s, Bol’sman doimiysi k va Plank doimiysi h, Avogadro soni NA, electron zaryadi … Read More

TABIBULLAYEV SA’DIXON (1906.05.6, Buxoro — 1992.11.9, Toshkent) — O’zbekiston xalq artisti (1949). Buxoro pedagogika bilim yurti (1922— 24), Moskvadagi O’zbek drama studiyasi (1924-27) da o’qigan. 1927-92 yillar Hamza teatrining aktyori. … Read More

TABIBLIK — xalq tabobati asosida bemorlarni davolash. Sharq xalqlarida bir necha ming yillik tarixga ega bo’lib, avloddan-avlodga o’tib, rivojlanib kelgan. Avestoda ta’kidlanishicha, tabiblar qaror topgan qonunqoidalar asosida bemorlarni davolashgan. Tabiblar … Read More

TABIB ILON (Elaphe longissima) — suvilonsimonlar oilasi turi. Bo’yi 2 metrgacha. Kichkina boshi bo’ynidan bir oz ajralib turadi, dumi uzun. Terisi sirtdan silliqtangachalar bilan qoplangan. Ba’zan tanasining orqa tomoni va … Read More

TABIBIY AHMAD (taxallusi; asl ism-sharifi Ahmad Ali Muhammad o’g’li, 1869—Xiva—1911) — shoir, tarjimon, tabib. Xiva madrasalaridan birida o’qigan. Otasidan va zamonasining mashhur tabibi Yaxshimurodbekdan tabiblikni o’rgangan, Muhammad Rahimxon II (Feruz) … Read More

…TRON (elektron so’zining qisqargan shakli) — o’zlashma qo’shma so’zlarning ikkinchi qismi: ba’zi elektrovakuum asbobuskunalar, jihozlar nomlarining an’anaviy tugallanmasi (masalan, betatron, Gazotron, sinxrofazotron).