Bo'lim: T harfi

TEKTONIK BUKILMALAR – Er po’stining tektonik harakatlar natijasida vujudga kelgan chiziq shaklidagi har qanday pasayishi yoki bukilishining umumiy nomi. T.b. Er pusti evolyusiyasining turli davrlarida har xil kuchlar ta’siri ostida … Read More

TEKTITLAR (Yun. tektos — erigan) — turli shakl va kichik o’lchamdagi, usti notekis o’ydimchizikli yashil, sariq yoki kora rangdagi, butunligicha, erigan xarakterli skulptura ko’rinishiga ega bo’lgan silikatli shisha jismlar. T. … Read More

Teylorizm — ishlab chiqarishni boshqarish, mehnatni tashkil etish va moddiy rag’batlantirish hamda biznes samaradorligi nazariyasi; Amerika menejment nazariyasining bir yo’nalishi. 19-a. oxiri — 20-a. boshlarida AQSh muhandisi va olimi F.U. … Read More

Taqlid (Arab. — o’xshatish, ko’chirish, nusxa olish) — ijtimoiy, ma’naviy hayotda, turmush tarzida, kasbhunarda, badiiy ijodda o’zgalarga o’xshashga intilish, ergashish. T. ko’pincha san’at, badiiyestetik soha bilan boklis. Estetik T. nazariyasini … Read More

Tven (Twain) Mark (taxallusi; asl ismsharifi Semyuel Lengxorn Klemens) (1835.30.11, Florida, Missuri shtati — 1910.21.04, Redding, Konnektikut shtati) — amerikalik yozuvchi, jaqon adabiyotining yirik namoyandasi. O’spirinlik va yigitlik yillarida darbadarlikda … Read More

Taqriz (Arab. — ijobiy baho) — adabiy tanqid janri; yangi badiiy, ilmiy yoki ilmiyommabop asar taxlili. T. da asarning bibliografik tavsifi, shuningdek, mazmuni, unda ko’tarilgan muammolar, asarning g’oyaviybadiiy xususiyatlari, muallif … Read More

Taqsimlash Vali – mashina, asbob, apparatda operasiyalarning bajarilish tartibini va ish tsiklini ta’minlaydigan qism. Ichki yo’nuv dvigateliaa gaz taqsimlash mexanizmidagi detal. Kulachokli val deb ham ataladi. Sirtida dvigatelning tsilindrlari soniga … Read More

Ta’minlagich — sochiluvchan va donali yuklarni bunker, yuklash novlari va b.dan yaqinroq joyga tashish yoki qayta ishlash mashinalariga bir tekisda uzatish uchun mo’ljallangan qurilma. Ikki guruhga bo’linadi. Birinchi guruhga lentali, … Read More

Tbilisi (1936 y.gacha ruscha transkripsiyasida — Tiflis) — Gruziya poytaxti. Yirik industrial, ilmiy va madaniy markazlardan biri, transport tuguni. Tbilisi soyligida, kura daryosining har ikkala sohilida, 406— 522 m balandlikda … Read More

Tillar oilasi — kelib chiqishi jihatidan o’zaro qarindosh, tuzilishi va ayrim leksikgrammatik xususiyatlariga ko’ra o’xshash tillar majmui. T.o.ni tashkil etuvchi tillarning bir-biriga yaqin yoki uzoq qarindoshligi tilshunoslikda qiyosiytarixiy metod orqali … Read More