Bo'lim: V harfi

Vadus — Lixtenshteyn knyazligining poytaxti. Reyn daryosining o’ng sohilida, Retikon tog’i etagida joylashgan. Aholisi 4,8 mingdan ziyod kishi (1990-yillar o’rtalari). Vadus mamlakatning savdo-moliya markazi. Shaharda mayda sanoat korxonasi ko’p; sanoat … Read More

Vad — psilomelan guruhiga mansub mineral. Suvli MpO2 ning tuproqli va qurumli agregatlarining umumlashma nomi. Marganes va boshqa elementlar (sa, Mg, Fe, so va boshqalar) oksidlarining kukunsimon aralashmasi. K, Va, … Read More

Vagon parki – 1) biror temir yo’l bo’linmasi (stansiya, temir yo’l bo’limi va boshqalar) ning barcha temir yo’l tarmog’idagi vagonlar soni. Vazifasiga ko’ra, yo’lovchilar va yuk tashiydigan Vagon parkiga bo’linadi; … Read More

Vavilov Sergey Ivanovich [1891. 12 (24). 3—Moskva—1951.25.1 J — rus fizigi, jamoat arbobi. Fizik optika ilmiy maktabi asoschisi, sobiq Ittifoq Fanlar Akademiyasi akademik (1932) va prezidenti (1945 yildan). Katta sovet … Read More

Vaja Pshavela (taxallusi; asl ismi Luka Pavlovich Razikashvili) [1861. 14 (26). 7, Chargali qishlog’i — 1915.27.6 (10.7), Tbilisi] — gruzin yozuvchisi. Ijodi 80-yillarning o’rtalaridan boshlangan. «Aluda Ketelauri» (1888). «Mehmon va … Read More

Vudvord (Woodward) Robert Berne (1917.10.4-1979.8.7) – amerikalik organik kimyogar. Garvard universiteti professori (1950 yildan). Vudvord murakkab va biologik muhim organik birikmalar: xinin (1944), kortizon (1951), rezerpin (1956), xlorofill (1960), tetrasiklinni … Read More

Vul Bentsion Moiseyevich (1903.9.5, Belaya Tserkov, Rossiya — 1985, Moskva) — fizik olim, akademik (1972). Ilmiy ishlari dielektriklar va yarimo’tkazgichlar fizikasiga oid. Yangi segneto-elektrik — bariy titanat (BaTiO3) ni kashf … Read More

Vulkanizatsiya – 1) kauchukni rezinaga aylantirish jarayoni. Vulkanizatsiya agentlari (oltingugurt, organik peroksidlar, ba’zi sintetik smolalar) ishtirokida yoki ionlovchi radiasiya ta’sirida amalga oshiriladi. Vulkanizatsiyada plastik kauchukning barcha fizik-mexanik xossalari yaxshilanib, rezinaga … Read More

Vulkan shishasi – amorf vulkan tog’ jinsi. Yopishqoq nordon lavani tez sovishidan hosil bo’ladi. Nordon (liparit), ba’zan asosli (bazalt) effuziv jinslarining hammasi Vulkan shishasidan tashkil topgan bo’lishi mumkin. Obsidian, smola … Read More

Vey Chjen (580-643) – Xitoy tarixchisi. Xitoy imperatorlarining Suy sulolasi (581-618) tarixiga oid «Suy shu» («Suy xonadonining tarixi») nomli asar (85 bobdan iborat) yozgan (Yan Shigu va Kxun inda bilan … Read More