Bo'lim: X harfi

Xol — zargarlik buyumi; ayollar yuzi (peshona va chakkasi)ga taqadigan bezak, taqinchoq. Mastika (yumshoq mum) dan kichkina hajmda doyra shaklida yasalib, hallangan. Xol yuzga qiyom yoki asal bilan 1 donadan … Read More

Xoja Hasan Andoqiy, Abu Muhammad Hasan ibn Husayn Alandoqiy (1069, Buxorodagi Andoq qishlog’i — 1157.2.11, Buxoro) — xojagonlik tariqatining yirik namoyandasi. Buxoro madrasalarida tahsil olgan. Xojagon — Naqshbandiya tariqatining mashhur … Read More

Xoja Sa’duddin, Xoja Sa’d Xoja Kalon Xoja (1531—Buxoro — 1589.23.10. ) — Jo’ybor xojalaridan, Buxoro Shayx ulislomi. Xoja Muhammad Islomnint o’g’li. Otasi vafoti (1563) dan so’ng uning o’rniga Abdullaxon II … Read More

Xoja Jarroh yodgorlik majmuasi — Qarshi shahridagi me’moriy yodgorlik (14-asr). Sohibqiron Amir Temur 14-asr oxirlarida Shom yerlarini zabt etgan paytda ulug’ sahobalardan biri Abu Ubayda Omir ibn Aljarroh qabri xokidan … Read More

Xoja Doniyor maqbarasi – Samarqanddagi me’moriy yodgorlik (20-asr boshlarida qurilgan). Afrosiyob qo’rg’onining kunchiqar tomonida, Siyob arig’i yoqasida. Avliyo Xoja Doniyor qabri ustida qurilgan. Cho’ziq (15 metrga yaqin) to’rtburchak tarhli, peshtoq, … Read More

Xovdog’ — Surxondaryoning o’ng sohilidagi qir. Shimoldan janubga taxminan 15 kilometrga cho’zilgan, eni 5-8 kilometr. Surxondaryo va Sherobod vohalari oralig’ida. Balandligi 553 metrgacha. Atrofidagi tekisliklardan deyarli tik ko’tarilgan. Tektonik jihatdan … Read More

Xlorsulfon kislota, SO2 S1(on) — sulfat kislota monoxlorangidridi. Rangsiz suyuqlik; suyuklanish temperaturasi — 80°, qaynash temperaturasi 155° (parchalanadi), zichligi 1750 kg/m3. Xlorsulfon kislota juda faol, suv bilan shiddatli reaktsiyaga kirishib, … Read More

Xlor-sirka kislotalar – organik birikmalar, sirka kislotaning 1,2 yoki 3 ta xlor atomi tutgan, mono, Diva trixlorsirka kislotalari, SN2S1OON, SNSSSOON, SSSSOON. Mono va trix.k. rangsiz kristall moddalar; suyuqlanish temperaturasi tegishlicha … Read More

Xloropren kauchuklar, Nairit, neopren, [ —SN2S(S1) = = SNSN2] pmol.molekulasi 100200 ming. Shishalanish temperaturasi -40°dan -50° gacha, kristallanish temperaturasi -10°, zichligi 1200-1240 kg/m3. Yuqori yopishqoqlikka ega. Aromatik va xlorlangan uglevodorodlarda … Read More

Xloropren, 2-xlor butadien 1,3, SN2=SN SS1 = SN2 o’tkir hidli rangsiz suyuqlik; molekulyar modda 88,536. Suyuqlanish temperaturasi — 130°, qaynash temperaturasi 59,4°, zichligi 959 kg/m3 (20° da). Suvda erimaydi, organik … Read More