Bo'lim: X harfiga oid iqtisodiy ensiklopedik atamalar

XIZMAT – o’ziga xos tovar. Moddiy shakldagi tovarlardan farqli o’laroq, xizmatlarni jamg’arib borish va zaruriyat bilan sotish mumkin emas. Jahon iqtisodiy rivojlanishiga sezilarli darajada tasir ko’rsatadi. Xizmatlarning ko’p turlari kontraktlar … Read More

XARAJATLAR BO’YICHA YaMMni HISOBLASH USULI – pirovard mahsulotlarni ishlab chiqarishga sarf qilingan hamma sarflarni qo’shish. Unda quyidagilar jamlanadi: shaxsiy iste’mol uchun xarajatlar, ya’ni aholining iste’mol buyumlari va xizmatlari (Ix); korxona … Read More

XARAJAT MODDALARINING GURUHLANISHI – xarajat moddalari quyidagicha guruhlanadi: 1. Mahsulot ishlab chiqarish tannarxi: a) to’g’ri va egri material xarajatlari; b) to’g’ri va egri mehnat xarajatlari; d) ishlab chiqarish ahamiyatidagi ustama … Read More

XALQARO TRANZIT – xorijiy yuklarni jo’natish va qabul qilib olish punktlari berilgan mamlakat hududidan tashqarida bo’lishi shartida tashilishidir. Agar tovarlar bojxona omboriga joylashtirilmasdan tashilsa – bevosita, xalqaro tranzit, bojxona omboridan … Read More

XALQARO TRANZIT – xorijiy yuklarni jo’natish va qabul qilib olish punktlari berilgan mamlakat hududidan tashqarida bo’lishi shartida tashilishidir. Agar tovarlar bojxona omboriga joylashtirilmasdan tashilsa – bevosita xalqaro tranzit, bojxona omboridan … Read More

XALQARO VALYUTA TIZIMI – xalqaro valyuta munosabatlarida davlatlararo bitimlarda huquqiy jihatdan mustahkamlangan va xalqaro hisobkitoblarni amalga oshirishda qo’llaniladigan qoida va tartiblar.

XALQARO TENDERLAR – xalqaro bozorda mashina-uskunalami xarid etish, qurilish-montaj ishlarini bajarish, injenering xizmati ko’rsatish uchun konkurs asosida buyurtmalar berish.

XALQARO TASHKILOTLAR – mustaqil davlatlar yoki milliy jamiyatlarning, siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy maqsadlarga erishish uchun tuzilgan birlashmalar, mamlakatlar o’rtasida ko’p tomonlama hamkorlikning eng muhim turlaridan biri. Ularning har biri xalqaro siyosatda … Read More

XALQARO TARTIBDAGI HUDUDLAR – davlat chegaralaridan tashqarida bo’lgan va xalqaro huquqqa binoan dunyoning barcha davlatlari umumiy foydalanadigan yer sharidagi bo’sh makonlar.

XALQARO SAVDO NAZARIYASI – iqtisodiy nazariyaning bir qismi. Ishlab chiqarish tovar ayirboshlashga xalqaro ixtisoslashuv sabablarini hamda bundan mamlakatlar oladigan manfaatlarni o’rganadi.