Bo'lim: X harfiga oid iqtisodiy ensiklopedik atamalar

XALQARO SAVDO – mamlakatlar o’rtasidagi savdo-sotiq tovarlarni chetdan olib kelish (import) va chetga chiqarish (eksport), jahon iqtisodiy munosabatlarining shakli. Xalqaro savdoning iqtisodiy asosini xalqaro mehnat taqsimoti tashkil etadi.

XALQARO QAYTA TIKLASH VA RIVOJLANTIRISH BANKI – unga a’zo bo’lgan mamlakatlarga, ularni iqtisodiy rivojlanishini rag’batlantirish maqsadida uzoq muddatli zayomlar beradi. 1995-yilda tashkil etilgan. Bank mablag’lari, uning ustav kapitalidan (a’zolari qo’shgan … Read More

XALQARO MOLIYAVIY BOZOR – global fond, valyuta va hosilaviy moliyaviy instrumentlar bozori sifatida keltirilgan.

XALQARO MOLIYA TASHKILOTLARI – davlatlar o’rtasidagi valyuta va moliya-kredit munosabatlarini tartibga solish, mamlakatlarning iqtisodiy rivojlanishiga ko’maklashish, kredit ko’rinishida yordam berish maqsadida davlatlararo kelishuvlar asosida tashkil etilgan tashkilotlar. Bunday tashkilotlar qatoriga … Read More

XALQARO MOLIYA KORPORATSIYASI – rivojlanayotgan mamlakatlarga Sarmoya sarflab va boshqaruv masalalari yuzasidan maslahatlar berish yo’li bilan ularda tadbirkorlikni rivojlantirishga ko’maklashuvchi tashkilot.

XALQARO MEHNAT TASHKILOTI – BMTning ixtisoslashgan muassasasi, uning faoliyati mehnatning ijtimoiy-iqtisodny muammolarini hal etishga qaratilgan.

XUSUSIY MULK – ayrim kishining ishlab chiqarish vositasiga va ishlab chiqarish natijasiga yakka o’zinikidek munosabatda bo’lishligini aks ettiradi. Xususiy mulk ikki xil korinishda yuzaga keladi: a) mehnat bilan erishilgan xususiy … Read More

XARAJAT ELEMENTLARI – iqtisodiy mazmuniga ko’ra, mahsulot ishlab chiqarish tannarxini tashkil qiladigan xarajat turlari. Xarajat elementlari quyidagilardan iborat: a) ishlab chiqarish material xarajatlari (qaytariladigan chiqindilar qiymati chiqarib tashlangan holda); b) … Read More

XALQARO VALYUTA FONDI (XVF) – xalqaro valyuta-kredit tashkiloti 1944-yili tashkil etilgan. Uni tuzishdan maqsad xalqaro savdoni rivojlantirish, valyuta kursini, me’yorlarini, nisbatlarini belgilash, ko’p tomonli to’lovlar tizimiga rioya qilinishini nazorat qilish … Read More

XALQARO MEHNAT TAQSIMOTI (XMT) – mehnat taqsimoti, alohida mamlakatlar doirasidan chlqishi bilan bog’liq, ijtimoiy mehnat taqsimotining yuqori pog’onasi. XMT alohida mamlakatlarning ma’lum turdagi mahsulotlarni ishlab chiqarishga ixtisoslashuvini bildiradi, bu esa … Read More