Bo'lim: Y harfiga oid iqtisodiy ensiklopedik atamalar

YOLLANMA XODIM – ma’lum shartlar asosida yollanib ishlovchi. Korxona bilan shaxs o’rtasida rasmiy yoki norasmiy kelishuv mavjud bo’ lgan hollarda yollanma xodim munosabati paydo bo’ ladi. Bunday kelishuv har ikki … Read More

YUNKTAD – oliy tashkiloti savdo va rivojlanish bo’yicha konferensiya bo’lib, uning ixtiyorida 6-ta komitet ishlaydi. U BMTning xalqaro savdo tashkiloti hisoblanmaydi. U 1964-yil tashkil topgan, unga 168 ta davlat a’zo. … Read More

YUSUF XOS HOJIB BOLASOG’UNIY – turk tilidagi ilk “Qutadg’u bilig” (“Saodatga yo’llovchi bilim”, 1069-70) asarida ajoyib iqtisodiy g’oyalarni bayon etgan (1990-yilda chop etildi). Ayniqsa, hunarkasb o’rganish, savdo-sotiqning ahamiyatiga e’tibor berilgan. … Read More

YILLIK MOLIYAVIY HISOBOT – hisobot yilida korxona faoliyatini har tomonlama ta’riflovchi hisobot turi. Yillik moliyaviy hisobot inventarizatsiya va boshqa usullar bilan tekshirilgan hisob ma’lumotlariga asosan tuziladi. Uni tuzishga qadar turli … Read More

YER UCHUN IJARA HAQI – uning hajmi (o’lchami), shartlari va o’tkazish muddatlari shartnomaga muvofiq o’rnatiladi. Qishloq xo’jaligi maqsadlariga mo’ljallangan yerlar ijaraga olinganda uning miqdori ijaralangan uchastkalardan olinadigan yer solig’ining summasidan … Read More

YALPI ICHKI MAHSULOTNI (YAIM) HISOBLASHNING “ISHLAB CHIQARISH” USLUBI – ko’rsatkich tarmoqlar bo’yicha qo’shilgan qiymat, mahsulotga sof soliqlar (ya’ni subsidiyalar chegirib tashlangandan so’ng) va import qilingan mahsulot sof soliqlari qo’shilgan qiymat … Read More

YALPI ICHKI MAHSULOT – ma’lum davr 1 yil mobaynida mamlakat ichida ishlab chiqarilgan barcha tayyor tovarlar va ko’rsatilgan xizmatlarning pul ko’rinishidagi qiymati. 3 ta metod: daromadlar, xarajatlar va qo’shimcha qiymat … Read More

YALPI MILLIY MAHSULOT (YaMM) – bir yil mobaynida mamlakatda ishlab chiqarilgan mahsulotlar va xizmatlar yig’indisining bozor narxlarida ifodalanishidir. Bir mahsulotni takroriy hisoblashga yo’l qo’ymaslik uchun YaMM ga korxona tomonidan yaratilgan … Read More

YETAKCHI – raqobat bozoridagi mo’ljal hisoblanadi. Boshqa firmalar o’z strategiyasi va taktikalarini to’g’ridan-to’g’ri yoki bir vosita yetakchiga o’xshash taktikasi yoki kelishmovchilikni bartaraf etish harakati bo’lishi mumkin.

YERNING BAHOSI – yer egasi yerdan olgan daromadini boshqa yo’l bilan topishi uchun zarur bo’lgan pul miqdori. Yerning bahosi rentaning miqdoriga to’g’ri proporsional, ssuda foizi darajasiga teskari proporsionaldir.