Bo'lim: Ya harfi

YAMATO — Yaponiyada milodiy 3-asrning 2-yarmida vujudga kelgan qabila Ittifoqi; markazi hozirgi Nara shahri atrofida bo’lgan. 4-asr o’rtalariga kelib mamlakatning katta qismini o’ziga tobe etib birlashtirgan, shu bilan birga Kumaso … Read More

YALTIROQ QUNG’IZLAR — qattiqqanotli hasharotlar turkumiga mansub oila. Uzunligi 1-6 millimetr, tanasi bo’rtiq, yaltiroq. 2000 dan ko’proq, jumladan, O’zbekiston faunasida 10 ga yaqin turi ma’lum. Karamdoshlar, burchoqdoshlar va boshqalar o’simliklar … Read More

YALPIZDOSHLAR (Agshaseae) yalpizdoshlar qabilasiga mansub ikki yillik urug’pallalilar sinfiga kiradigan eng yirik oila. Ko’p yillik o’glar va ayrim butalardan iborat. Barglari oddiy, qarama-qarshi joylashgan. Gullari qiyshiq, gultojbargchalari tutashgan, ko’pincha ikki … Read More

YALPI SIRT — Rossiya Federatsiyasi Yevropa qismining Janubi sharqidagi platosimon qirlar. Volga va Ural daryolarining suvayirg’ichi. Sharqiy qismi tor, o’ydimchuqur. Kenglik yo’nalishida 500 kilometrga cho’zilgan. Eng baland joyi 405 metr. … Read More

YALMOG’IZ — xalq og’zaki poetik ijodida keng tarqalgan mifologik obraz. Kelib chiqishi jihatidan ayollar saltanati (matriarxat) bilan bog’liq mifologik tasavvurlarga borib taqaladi. Yalmog’iz g’ayritabiiy magik kuchga ega bo’lgan, o’ta xunuk … Read More

YALDIROVUQ (Yaxdirovuq) — O’zbekiston Respublikasi Xorazm viloyatining Janubiy chegarasi va Turkmanistonning shimoliy chegarasidagi ko’l. Yangiariq tumanidagi Oqmachit qishlog’idan 10 kilometr Janubi Sharqda, 90 metr balandlikda joylashgan. Havzasi maydoni 0,68 kilometr … Read More

YALANG’OCHOTA — o’tmishda o’zbek va qozoq xalqlarida shamol homiysi. Etnograf A.Divayev keltirgan qozoqlarda shamol chaqirish marosimida ijro etiladigan qo’shiqda shamol homiysi sifatida Yalang’ochotaga murojaat etiladi. Yalang’ochotaga e’tiqod qilish Toshkent atroflari … Read More

YALANISH KASALLIGI — hayvonlarda moddalar almashinuvi buzilishi natijasida paydo bo’ladigan kasallik. Asosan, qoramollarda uchraydi. Bundan tashqari, qo’ylarda jun yeyish, parrandalarda pat cho’qish shakllari uchraydi, Yalanish kasalligi organizmda mineral moddalar, jumladan, … Read More

YALANGTO’SHTEPA — shahar xarobasi (miloddan avvalgi 2-1, milodiy 7-8-asrlar). Surxondaryo viloyati Boysun tumanidagi O’rgulsoy daryosining quruq o’zani bo’yida. 1973 yilda E.V.Rtveladze tomonidan aniqlangan. Umumiy maydoni 30 gektar. 3 qismga bo’lingan: … Read More

YAKOBI KARL GUSTAV YAKOB (18041851) — nemis matematigi. Berlin Fanlar Akademiyasi a’zosi (1836). Kyonisberg universiteti professor (1827— 42). B.S.Yasobnning ukasi. Elliptik funktsiyalar nazariyasi yaratuvchilaridan biri. Yakobi sonlar nazariyasi, chiziqli algebra, … Read More