Bo'lim: Z harfi

ZARBA, zarb (fizikada) — harakatlanayotgan qattiq jismlar to’qnashganda, qattiq jism suyuklik yoki gaz bilan o’zaro ta’sirlashganda yuzaga keladigan hodisalar majmui. Zarba davom etadigan vaqt oralig’i, odatda, juda qisqa (sekundning o’n … Read More

«ZARAFSHON-NYUMONT» – oltin qazib olish bo’yicha O’zbekiston— Amerika qo’shma korxonasi. Navoiy viloyatining Muruntov shaharchasida joylashgan (Toshkent shahrida vakolatxonasi bor). Korxona muassislari: O’zbekiston tomonidan O’zbekiston Respublikasi Geologiya va mineral resurslar davlat … Read More

ZARAFSHON TRAKTI — O’zbekistondagi yirik avtomobil yo’li, Samarqand — Ashxobod avtomobil yo’lining bir qismi. Zarafshon vodiysining asosiy transport magistrali. Samarqand—Kattaqo’rg’on-Navoiy—Buxoro—Qorako’l—Olot—Turkmaniston chegarasi yo’nalishida o’tadi. 1933-37 yillarda qurilgan. 1965 yildan qora qorishmali … Read More

ZARAFSHON TIZMASI – Pomir-olay tog’lariga mansub tog’tizmasi. Zarafshon daryosidan Janubda, Mastchoh (Ko’ksuv) tog’tugunidan boshlanib, Turkiston tizmasiga parallel holda sharqsan g’arbga 420 kilometrga (Jom cho’ligacha) cho’zilgan. Gersin burmalanishida hosil bo’lgan, keyinchalik … Read More

ZARAFSHON SUVAYIRG’ICH KO’PRIGI — Samarqand shahri markazidan 7— 8 kilometr shimoli-sharqda, Zarafshon daryosining so’l qirg’og’ida pishiq g’ishtdan qurilgan ko’prik. U tarixiy adabiyotlarda «Temur ravog’i», «Puli Shodmon Malik», «Abdullaxon ko’prigi» va … Read More

ZARAFSHON OKRUGI – Turkiston general-gubernatorligi tarkibiga kirgan tarixiy okrug (1868-1886). Samarqand Rossiya tomonidan bosib olingach (1868), Samarqand va Kattaqo’rg’on bekliklari birlashtirilishi natijasida tuzilgan. Keyinchalik Zarafshon okrugiga Panjikent va Zarafshon vodiysi … Read More

ZARAFSHON MUZLIGI – Olay, Turkiston va Zarafshon tizmalari birbiri bilan qo’shilgan joydagi muzlik. Mastchoh tog’ tugunida joylashgan. Uzunligi 27,8 kilometr, eng keng joyi 2 kilometr, maydoni. 43 kilometr kvadrat (irmoqlari … Read More

ZARAFSHON DAVLAT QO’RIQXONASI — Samarqand viloyati (Zarafshon daryosining o’ng qirg’og’i) hududidagi qo’riqxona. 1975 yilda tashkil qilingan. Qo’riqxona maydoni 2352 gektar, shu jumladan o’rmonzorlar bilan qoplangan maydoni 868 gektar. Samarqand shahridan … Read More

ZARAFSHON VODIYSI – O’rta Osiyoning Markaziy qismida, Turkiston-Oqtov bilan Zarafshon tizmalari orasida joylashgan ko’ndalang vodiy. Zarafshon vodiysining Sharqiy tog’li qismi Tojikiston, g’arbiy tog’ etagi va tekislik qismi O’zbekiston hududida. Tektonik … Read More

ZARAFSHON ARXEOLOGIYA EKSPEDITSIYASI — Buxoro vohasidagi arxeologik yodgorliklarni tadqiq etish maqsadida tuzilgan dastlabki ilmiy ekspeditsiya (1934, 1939-40). Qadimgi yodgorliklarni saqlash O’zbekiston komiteti, Davlat Ermitaji, moddiy madaniyat tarixi instituti tomonidan tashkil … Read More