Klarnet

Klarnet [ital. Clarinetto, lot. clarus — tiniq (tovush) so’zidan], so- prano (yoki katta) klarneti — puf-Lama- tilchali yog’och musiqa cholg’usi. 17-a. oxi- rida yuzaga kelgan. Tovushi tiniq, yorqin, shirali va yoqimli. Obnus (qora) darax- ti yog’ochidan va plastmassadan yasaladi. Yuqori qismidagi moslama (mundshtuk) ga kamish (yoki bambuk) tilcha boglanadi, tsilindr shaklidagi havo yo’li (ichki ka- nal)ning o’z. 590-680 mm. Hozirgi K.lar 7 tyoshikli va 20 klapanli, asosan, V yoki A sozida bo’ladi. Diapazoni d (yoki cis) — I (S4). Kichik K., bassetgorn, bas-K., kontrabas-K. kabi turlari ham manjud. Ijro va ifodaviy imkoniyatlari keng bo’lgan K. yakkanavoz soz sifatida, kamer va estrada ansambllari, simfonik va puflama cholg’ular orkestrlarida ishla- tiladi. O’zbekistonda il k K.chilar 20-a. boshida paydo bo’lib, 1950-y.lardan u. Rizoqulov, B. Minin, keyinroq K. Azi- mov, B. Solihov, B. Murtazoevlar tanil- Di.