Muxtoriyat

Muxtoriyat — konstitusiyaviy huqukda bironbir hududning unga kon- stitusiya yo’l qo’ygan chegaralarida davlat hokimiyatini mustaqil amalga oshirish huquqi. M. markazlashgan tizimdan Mar- kazlashmagan tizimga o’tishning muayyan darajasini bildiradi, ammo bu — Fede- rativ davlatdagiga nisbatan kamroq dara- jada bo’ladi. 20-a. boshlarida Turkiston jadidlari M. harakatiga mustaqil dav- lat tuzish yo’lidagi alohida bosqich si- fatida qaraganlar va bu yo’lda kurashgan- lar (q. Turkiston muxtoriyati). Rossiyada bolsheviklar xrkimiyat tepasiga kelgach, dastlab Turkiston avtonom (Muxtor) Sovet Respublikasini tashkil kilishdi (1918 y. 30 apr.). O’zbekiston SSR tuzil- gach, uning tarkibida Qoraqalpog’iston ASSR (1936 y. 5 dek.dan) bo’lgan. M. keng ma’noda — bironbir ilmiy muassasa (mas, un-t), turli tashkilot- larning muayyan masalalarni o’z holicha, mustaqil hal qilish huquqi.