Vitaminli o’simliklar

Vitaminli o’simliklar -bargi, mevasi, guli va boshqa organlarida vitaminlar yoki provitaminlar (vitaminlar paydo bo’ladigan birikmalar) mavjud bo’lgan o’simliklar. Turli o’simliklarda vitaminlar miqdori bir xil emas, vitaminlar o’simlik bargida, generativ organlarda (mevasida, urug’ida) yoki ayrim qismlarida (urug’ qobig’ida, murtagida) to’planishi mumkin. A provitaminlar (karotin) asosan ildizmevalardan sabzida, pomidor, qovoq, ko’k no’xat, na’matak, smorodina, oblepixa, petrushka, piyoz va ayrim yem- xashak ekinlari (beda, yo’ng’ichqa va boshqalar) da ko’p uchraydi. Achitqilar, shuningdek javdar, bug’doy, sholi, makkajo’xori doni, qo’ziqorin, ayrim suv o’tlar, ko’pgina sabzavotlarning yashil qismi V guruhi vitaminlari (tiamin, riboflavin, nikotin kislotasi va boshqalar)ga boy. Vitamin S (askorbin kislotasi) juda ko’p o’simliklarda, xususan deyarli barcha sabzavotlar va mevalarda, ayniqsa yetilmagan yong’oq, qora smorodina, na’matak, gulkaram, qulupnay bargida mavjud. Vitamin K (filloxinon) beda bargida, ko’k karam, gazanda o’t, ryabina, pomidor mevalarida ko’p. Provitamin D (sterinlar) achitqi, qo’ziqorin, moyli o’simliklar mevasida ancha miqdorda bor. Vitamin E (tokoferollar) — ayrim boshoqdi o’simliklarning donida, ko’pgina sabzavotlarning yashil barglarida, moyli ekinlarning mevalarida bor. Vitamin R (bioflavonoidlar) na’matak, tsitrus o’simliklari mevalarida ko’p. Vitaminli o’simliklar inson, shuningdek hayvonlar uchun vitaminlar manbai hisoblanadi va vitamin sanoati uchun xom ashyodir. Abdukarim Zikiryoyev.