Bismillohir Rahmonir Rahim
Tangriga maqtovlar va sharaflar bo’lsinki, u o’z oliy sha’niga munosib va bizni bahramand qiluvchi ehsonlariga loyiq bu xil maqtov va sharafga sazovordir.
Sayyidimiz Muhammad payg’ambarga va uning avlodlariga tangrining rahmati bo’lsin!
So’ngra aytaman: xolis do’stlarimdan biri, qo’limdan kelganicha yordam qilishi lozim bo’lgan bu kishi mendan tabobatning umumiy va xususiy qonun-qoidalarini o’z ichiga olgan tibbiy kitob tuzib berishimni iltimos qildi. Undagi qonunlar oz so’z orqali batafsil izohlanishini va aksar masalalar qisqa, ammo ochiq-oydin bayon etilgan bo’lishini so’radi. Men bu masalada o’z do’stim iltimosini bajarishga kirishdim. Men dastlab tibning ikkala qismidagi, ya’ni nazariy va amaliy qismidagi umumiy masalalar to’g’risida so’zlamoqchiman. Undan keyin soda dorilar quvvatining umumiy va juz’iy ta’siri to’g’risida so’zlayman. So’ngra, har bir a’zoda paydo bo’ladigan kasalliklar haqida so’zlar, avval o’sha a’zoning tashrihini [anatomiyasini] va uning manfaatini [bajaradigan ishini] bayon qilishga boshlayman.
bu [Alqonun] shunday bir kitobki, tabiblikni da’vo qiluvchi va tabobat san’ati bilan kasb etuvchi kishining [bu kitobdagi] qoidalarini bilmasdan va yod olmasdan iloji yo’q, chunki bu kitob tabibga lozim va zarur bo’lgan muxtasar qoidalarni o’z ichiga olgan.
Mijoz haqida
A’zolarning mijozlari haqida
Yosh va jins mijozlari haqida
Xiltlar haqida
A’zoning mohiyati va qismlari to’g’risida
Quvvatlar to’g’risida
Kasalliklar, ularning umumiy sabablari va yuz berishlari. Sabab, kasallik va [kasallikning] yuz berish [degan tushunchalarning tarifi haqida]
Kasalliklarning davrlari haqida
Sabablar haqida
Atrofning o’ragan havoning gavdaga ta’siri haqida
Yil fasllarining tabiatlari haqida
Yil fasllarining hukmlari va o’zgarishlari haqida
Yaxshi havo haqida
Fasllar haqida
Havoning tabiiy holatiga zid bo’lgan yomon o’zgarishlarining ta’siri haqida
Turar-joylarga qarab bo’ladigan hodisalar haqida
Yeyiladigan va ichiladigan narsalar keltirib chiqaradigan [hodisalar] haqida
Suvlarning ahvollari haqida
Hammomga, tushish, [gavdani] quyoshga toblash, qumda yotish va unga ko’milish
Mijoz belgilari haqida
Tomir urishi haqida umumiy so’z
Siydik haqida umumiy so’z
Axlat orqali aniqlanadigan belgilar haqida
Sog’liqlar saqlash tadbirlari.
Sog’liq va kasallikning sababi va o’limning muqarrarligi haqida
Tarbiya haqida
Bolaning tug’ilganidan to oyoqqa turganigacha qilinadigan tadbirlar haqida
Bolani emizish va emchakdan ajratish tadbirlari haqida
Bolalarda paydo bo’ladigan kasalliklar va ularni davolash to’g’risida
Chaqaloqlarning bolalik yoshiga o’tgandaagi tadbirlari to’g’risida
Balog’atga yetgan kishilar uchun umumiy bo’lgan tadbirlar
Badantarbiya haqida umumiy so’z
Badantarbiya turlari haqida
Hammomda cho’milish va hammomlar haqida
Sovuq suvda cho’milish haqida
Ovqatlanish tadbiri haqida
Suv va ichimliklarning tadbiri haqida
Uyqu va uyg’oqlik haqida
Keksalar tadbiri
Keksalarni ovqatlantirish to’g’risida
Keksalar ichadigan sharoblar haqida
Keksalarni uqalash (massaj qilish) to’g’risida
Keksalarning badantarbiyalari to’g’risida
Yilning turli fasllaridagi tadbirlar va havoni sog’lomlashtirish haqida
Kasallikning boshlanishidan xabar beruvchi belgilar paydo bo’lganda ko’riladigan tadbirlar haqida
Safar qiluvchilar tadbiri haqida umumiy so’z
Issiqdan saqlanish, ayniqsa, safarda va issiqda safar qiluvchi kishi tadbiri haqida
Sovuq vaqtda safar qiluvchi kishining va sovuq urgan kishining tadbiri haqida
Oyoq va qo’lni sovuq zararidan saqlash to’g’risida
Safarda (bet) rangini saqlash haqida
Safar qiluvchining turli suvlar zararidan saqlanishi haqida
Dengizda safar qiluvchi kishining tadbiri haqida
Umumiy davolanish usullari to’g’rida
Davolash to’g’risida umumiy so’z
Mijoz buzilishi kasalliklariga qilinadigan davolar haqida
Qanday va qaysi vaqtda bo’shatish (istig’for qilish) kerakligi to’g’risida
Qustirish va surgiga taalluqli umumiy qoidalar va surgi, ham qustiruvchi dorilarning tortib chiqarish kayfiyatini ko’rsatish haqida
Ichni surish va uning qoidalari
Surgining haddan ziyoda amali va uni to’xtatish vaqti to’g’risida
Qusish to’g’risida
Qayt qilgan kishining qiladigan ishi to’g’risida
Qaytning foydalari haqida
Huqna to’g’risida
Qon olish haqida
Qortiq qo’yib qon olish haqida
Zuluklar to’g’risida
Tiqimlarni davolash to’g’risida
Shishlarni davolash to’g’risida
[Shishlarni] yorish haqida
Buzilgan a’zoning davosi va uni kesib tashlash to’g’risida
Uzluksizlikning buzilishi, turli yaralar, et uzilishi, zarba va yiqilish oqibatlarini davolash haqida
Og’riqlarni to’xtatish haqida
Davolashlarni qaysi biridan boshlashimiz kerakligi haqida
Sodda dorilar
Dorilarni yig’ish va saqlash to’g’risida
Alif (A) harfi
Bo (B) harfi
Jim (J) harfi
Zo-Zoy (Z) harfi
Ho (H) harfi
Yo (Y) harfi
Kof (K) harfi
Lom (L) harfi
Mim (M) harfi
Nun (N) harfi
Sin (S) harfi
‘Ayn (‘A) harfi
Fo (F) harfi
Sod (S) harfi
Qof (Q) harfi
Ro (R) harfi
Shin (Sh) harfi
To (T) harfi
Ho (H) harfi
Zol (Z) harfi G’ayn (G’) harfi