ALIFBO

ALIFBO (Arab Alifbosining boshlang’ich ikki harfi — alif va bo nomidan olingan) — biror tilning yozuviga qabul qilingan va ma’lum an’anaviy tartib berilgan yozuv belgilari (masalan, Arab Alifbosi, lotin Alifbosi) yoki bo’g’in belgilar (masalan, hind Alifbosi — devanagari) majmui. Alifbo miloddan avvalgi 2000-yil oxirlarida qadar. Ugarit va finikiy yozuvi tovush tizimidan kelib chiqqan. Undan ilgari Misr ierogliflari sanoq tizimi mavjud bo’lgan, deb taxmin qilinadi. Turkiy xalqlarning Run va turkiy (uyg’ur) yozuvlari bo’lgan. Ammo, bu o’ziga xos turkiy yozuvlar Alifbosi haqida ma’lumot uchramaydi. Ularga oid harflar jadvali tovush belgilari haqidagi boshqa manbalardagi ma’lumotlar hamda shu yozuv yodgorliklari asosida tuzilgan. Hozirgi harfiy va ba’zan bo’g’in Alifbolari finikiy Alifbosidan, oromiy (Arab, yahudiy), yunon (lotin va hokazo) va boshqa Alifbolardan kelib chiqqan. Arab Alifbosiga — barcha Arab mamlakatlari, shuningdek Eron, Afg’oniston, Pokiston, Sharqiy Turkiston — Shinjon, shuningdek 13-20-asr boshlarida turkiy xalqlar yozuv tizimida; lotin Alifbosiga Amerika, Avstraliya qit’asidagi barcha xalqlar, Yevropaning ko’pchilik xalqlari, Osiyo va Afrikadagi ba’zi xalqlar (Indoneziya, Turkiya va boshqalar) yozuv tizimida; Kirill Alifbosiga — Yevropa, Osiyodagi ba’zi xalqlar yozuv tizimida; hind bo’g’in Alifbosiga — Hindistondagi ko’pgina elatlar yozuv tizimida amal qilingan.