GUBERNA

GUBERNA, gubernya, guberniya — Rossiyada 1708 yildan mavjud bo’lgan asosiy ma’muriy-hududiy birlik. Uezdlarga bo’lingan. Ayrim Gubernalar general-gubernatorliklarga Birlashgan. 1917 yilga kelib 78 Guberna mavjud edi, ulardan 25tasi Polsha, Finlyandiya, Boltiqbo’yi … Read More

GUAXIRO

GUAXIRO, goaxiro (o’zlarini vayuu deb atashadi) — aravak guruhiga mansub indeys xalqi. Guaxira yarim orolida yashaydilar. Kolumbiyada — 200 ming kishi, Venesuelada — 65 ming kishi, Panama va Antil orollarida … Read More

GAL

GAL (gal, Gal) — SGS birliklar tizimida tezlanish birligi; G. Galiley (G. Galilei) nomi bilan ataladi. 1 gal= 1 sm/S2, shuningdek ulush birligi milligal ham qo’llaniladi (1 mgal=10″5 m/S2).

GAITILAR

GAITILAR — xalq, Gaitining asosiy aholisi (6,6 million kishi). Shuningdek Dominikana Respublikasi, AQSh, Kuba, Bagama orollarida ham yashaydilar. Umumiy soni 7,2 million kishi (1992). Kreollashgan frantsuz tilida so’zlashadilar (Gaiti kreol … Read More

GAZOLIN

GAZOLIN (gaz va lotincha oleum — moy) — tabiiy neftni haydash yoki sanoat gazlarini ajratish usuli bilan olinadigan suyuq holatdagi to’yingan uglevodorodlar (asosan Butan, pentan va geksanlar) aralashmasi. Karbyurator dvigatellari … Read More

GAZ-DIZEL

GAZ-DIZEL, gaz-suyuqlikli dvigatel — dizelsimon gaz dvigateli. Unda gaz-havo aralashmasi dvigatel tsilindrida yuz beradigan siqish jarayoni oxirida tsilindrga purkaladigan ozgina suyuq yonilg’idan alangalanadi. Gaz-dizel asosan gaz haydash qurilmalarida qo’llaniladi.

GAZ QUVURLI QOZON

GAZ QUVURLI QOZON – qizish sirti quvur (truba)lardan iborat bo’lgan bug’qozoni. Quvurlar ichidan yonuvchi gazlar o’tib, ularni qizdiradi, natijada quvurlarni qamrab turgan suv qaynaydi. O’t quvurli, tutun quvurli va ikkovi … Read More

GAZ KONDENSATORI

GAZ KONDENSATORI – gazsimon dielektrikli kondensator. Gaz kondensatori jumlasiga gaz yoki havo to’ldirilgan va vakuumli kondensatorlar kiradi. Elektr zanjirlari, asboblari va qurilmalarida qo’llaniladi.

GAZ DOIMIYSI

GAZ DOIMIYSI — ideal gazning holat tenglamasidagi universal fizik kattalik. R bilan belgilanadi. Xalqaro birliklar tizimida L=8,314 J/ (K-mol)= 1,987 kal/(kmol). Gaz doimiysining fizik ma’nosi: 1 mol ideal gazni izobarik … Read More