Muallif: Admin

JANUBIY BUT (lotincha Crux) – osmonning Janubiy yarim sharidagi yulduzlar turkumi. Belgisi Ssh. Tsentavr va pashsha yulduz turkumlari oralarida joylashgan. To’rtta eng yorug’yulduzi romb hosil qiladi; ulardan biri 1-kattalikda. Janubiy … Read More

JANUBIY BALIQ (lotincha Piscis Austrinus) — osmonning Janubiy yarim sharidagi yulduzlar turkumi. Belgisi Ps A. Dale, Jadiy, mikroskop, Jannat qushi va Haykaltarosh yulduz turkumlari oralarida joylashgan. O’zbekiston hududida yoz va … Read More

JANUB, janub nuqtasi — matematik (haqiqiy) ufq bilan osmon Meridiani kesishgan nuqta. Ufqda dunyoning Janubiy qutbiga eng yaqin joylashgan. Janub ufqning asosiy nuqtalaridan bo’lib, shimol nuqtasiga qarama-qarshi joylashgan. O’zbek tilidagi … Read More

JANNAT PASHSHAXO’RLARI, jannat chivinxo’rlari (Terpsiphone) — pashshaxo’r (chivinxo’r)lar oilasi urug’iga mansub qush. Narisining boshida kokili bo’ladi, dumidagi patlaridan bir jufti juda uzun. 10 ga yaqin turi bor, tropik Afrika, Avstraliya, … Read More

JANDARMLAR (Fransuzcha Gens d’armes, aynan — qurollangan kishilar) — 1) jandarmeriyaning shaxsiy tarkibi; 2) 13-17-asrlarda Frantsiyada og’ir kavaleriya turi.

JANDARMERIYA (Fransuzcha gendarmerie) — harbiy tashkilotga ega bo’lib mamlakat ichkarisida va armiyada (dala Jandarmeriya) soqchilik vazifalarini bajargan politsiya. Dastlab 1791 yil Frantsiyada vujudga kelgan. 1815 yilda rus armiyasida jandarm qismlari … Read More

JANATAS — Qozog’iston Respublikasining Jambul viloyatidagi shahar (1969 yildan). Jambul temir yo’l shoxobchasining oxirgi stansiyasi. Aholisi 53 ming kishidan ziyod (1990-yillar o’rtalari). Fosforit («Qoratov» ishlab chiqarish birlashmasi), kvarsit qazib olinadi. … Read More

JAMUK (turkiycha — «Javohir» ma’nosini bildirgan) — ilk o’rta asrlarda Turk xoqonligida aslzodalar unvoni. Jamuk Buxoroda zodagon dehqon ma’nosida ham qo’llanilgan. Ruscha «Jemchug» (marvarid) Jamuk so’zidan kelib chiqqan degan fikr … Read More

JAMOLIDDIN TURKIY (?-?) -o’zbek tilshunos olimi. Misr va Suriyada yashab, ijod qilgan. Arab va turkey tillarning dialektlarini mukammal bilgan. Bizgacha faqat bir asari — «Kitobi lug’at ul-mushtoq Fi-l-lug’at it-turk va-l-kifchoq» … Read More

JAMAQDOR (forcha.) — Anushteginiylar sulolasi davrida Xorazmshoxlar saroyida, devon ul-xosda xizmat qiluvchi shaxs. Jamaqdor asosan, sultonning Paxlavonlardan tashkil etilgan xos navkarlari (gvardiya)ni davlat tomonidan belgilangan mikdordagi maosh bilan ta’minlashga mas’ul … Read More