Muallif: Admin

ASKORBIN KISLOTA, vitamin S — kristall modda; skorbutga qarshi vitamin. Hayvonlarning buyrak usti bezlari, gipofizi va jigarida, igna bargli daraxtlar yaproklarida, ayniqsa ho’l meva va sabzavotlarda ko’p. Bu vitamin issiqqa … Read More

ASKOMISETSIMONLAR, xaltachali zamburug’lar (Ascomycetes) — maxsus xaltachalarda rivojlanib etiladigan sporalar orqali ko’payuvchi zamburug’lar sinfi. 42000 dan ortiq turi bor. Ba’zi turlari jinssiz yo’l bilan turli konidial sporalar hosil qiladi. Zamburug’ … Read More

ASKOLD VA DIR — Kiyev knyazlari (9 – asr 2 – yarmi). Yilnomalarga ko’ra Ryurik boyarlari bo’lganlar. Askold va dir nomlari 10-asrda yashagan Arab tarixchisi Mas’ud asarlarida, shuningdek so’nggi davrlardagi … Read More

ASKLEPIY (Yunoncha Asklepios) — yunon afsonasida tabobat xudosi, Apollon o’g’li. Asklepiy qadimdan tabiblar va doridarmon tayyorlovchilarning homiysi hisoblangan. Asklepiy ibodatxonalari shifoxona sifatida dong taratgan. Asklepiyga e’tiqod miloddan avvalgi 5 – … Read More

ASKIYA (Arab, zakiy — o’tkir zehnli, hozirjavob) — o’zbek xalq og’zaki ijodi turi; folklor janri; ikki va undan ziyod kishi yoki guruhning xalq yig’inlari (sayil, to’y, bayram) da ma’lum mavzu … Read More

ASKETIZM (Yunoncha asketes — biror narsa bilan mashg’ul bo’lish).

ASKARIY MIRZO (1512-1558) – Mevat va Qandahor hokimi (1530-51). Boburiylardan. Boburning uchinchi o’g’li. Komron Mirzo qutquvi bilan Boburiylar hukmdori Humoyunga qarshi bir necha marta isyon ko’targan va nihoyat Kobul yaqinida … Read More

ASKARIY — o’rtapishar, mayizbop, urug’siz, xo’raki uzum navi. Sharqiy ekologik-geografik navlar guruhiga kiradi. Asl vatani — Eron. Armaniston, Turkmaniston, Qozog’iston, Qirg’iziston, Tojikiston va O’zbekistonning ayrim viloyatlarida ekiladi. Tupi o’rtacha o’sadi. … Read More

ASKARIDOZ — to’garak chuvalchanglar (askaridalar) keltirib chiqaradigan gijja kasalligi. Askaridalar ancha yirik bo’lib, odamning ingichka ichagida parazitlik qiladi. Bolalarda ko’proq uchraydi. Bemor Askaridoz tarqatuvchi manba hisoblanadi. Kasallik askarida tuxumlari bilan … Read More

ASKARIDALAR (Ascarididae) – to’garak chuvalchanglar oilasi. Umurtqali hayvonlar va odam ichagida parazitlik qiladi. 9 urug’ni o’z ichiga oladi. Tipik urug’i (Ascaris)ga 18 turi kiradi. Odatda odam askaridasi (A. Lumbricoides) va … Read More