Muallif: Admin

ARXEOGRAFIYA (arxeo… va Yunoncha qrapho — yozaman) — yordamchi tarix fani; qo’lyozma manbalarni qayta ishlash usullari va ularni nashrga tayyorlash bilan shug’ullanadi. Tarixiy manbalarni nashr qilish birinchi marta G’arbiy Yevropada … Read More

ARXEO… (Yunoncha arhaios — qadimiy) — muayyan so’zlarga old tomondan qo’shilib, u anglatgan narsa, voqea va hodisa qadimgi, ko’hna ekanligini ko’rsatadi, masalan, arxeologiya, arxeografiya.

ARXEY (Yunoncha archaios — qadimiy) — tokembriyning eng yirik ikki bo’linmasidan quyisi. Yuqori chegarasi 2,6 millird yil avvalga to’g’ri keladi. Dunyoning ko’p joylarida kuchli metamorfiklashgan tog’ jinslari ko’rinishida namoyon bo’lgan.

ARXEGON, arxegoniy (archegonium) — yo’sin, qirqquloq va ochiq urug’li o’simliklarning urg’ochi jinsiy organi. Ko’pchilik o’simliklarda shakli ko’zasimon. Arxegon yetilgach, bo’ynining ichki qismida joylashgan hujayralar yemirilib, ularning o’rnida naycha hosil bo’ladi. … Read More

ARXARO’T (Angelica ternata) — ziradoshlar oilasiga mansub o’qildizli ko’p yillik o’simlik. Bo’yi 35 — 40 santimetr. Barglari murakkab. Guli ikki jinsli. Soyabonlari 7 — 15 soyabonchali, undagi gullari 15 — … Read More

ARXARSHAIR (Schrenkia golickeana) – ziradoshlar oilasiga mansub ko’p yillik o’simlik. Bo’yi 10 — 55 santimetr. Ildizi bir boshchali, tsilindrsimon. Barglari murakkab patsimon. Guli oq. Soyabon guli 15 — 20 soyabonchadan … Read More

ARXAR SVITASI (Bo’kan tog’dagi Arxar qudug’i nomiga qo’yilgan) — o’rta karbon davrining Kashira gorizonti (qatlamlari)ga kiradigan svita. Arxar svitasida qumtosh, gravelit va konglomeratlarning bir qancha qatlamlari ostin-ustun yotadi. Qalinligi Bo’kan … Read More

ARXAR, alqor, tog’ qo’yi (Ovis)— juft tuyoqlilar turkumiga mansub yovvoyi qo’ylarning umumiy nomi. Ba’zan muflon, arkal, arqor, urial deb ham ataladi. Arxar O’rta dengiz orollari, Old, O’rta, Markaziy va shimoliy-Sharqiy … Read More

ARXANTROPLAR (Yunoncha archaios qadimgi va anthropos — odam) — evolyutsion taraqqiyoti darajasi va madaniyati xarakteriga ko’ra o’zaro yaqin bo’lgan qad. qazilma odamlar (pitekantrop, sinantrop va boshqalar).

ARXANGELSKIY NIKOLAY PORFIREVICH (1891.1.4. — Toshkent — 1977.11.12) — rus ma’rifatparvari, pedagog-o’lkashunos. O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan o’qituvchi (1940), Sankt-Peterburg universitetining tarix-Filologiya fakultetini tugatgan (1916). 1916 yildan zemstvo maktabida rus tili va … Read More