Muallif: Admin

ALPINIZM (Alp tog’i nomidan) — sport turi, turli murakkab to’siqlardan o’tib tog’ cho’qqilariga ko’tarilish. Alpinizm uch sinfdan — traverslar (dovon oshish, tog’tizmalari va etaklaridan o’tish), murakkab chiqish (tik tog’larga chiqish) … Read More

ALPARI (italyancha al pare — teng, babbaravar) — qimmatbaho qog’ozlar, valyutalar birja (bozor) kursining nominal (paritet)ga mos kelishi.

ALP TOG’LARI — G’arbiy Yevropada, Italiya, Shveytsariya, Frantsiya, Germaniya, Avstriya, Sloveniya va Lixtenshteyn hududida joylashgan tog’lar tizimi. Yer po’stining uchlamchi davr mobaynida ro’y bergan qudratli Alp burmalanishi natijasida vujudga kelgan. … Read More

ALP MINTAQASI – tog’lardagi tabiiy balandlik mintaqasi, asosan mo’tadil va subtropik kengliklarda, aksari tog’-o’tloq landshaft tipidan iborat. Subalp mintaqasidan yuqorida joylashgan tog’larning balandroq qismida Alp mintaqasi nival mintaqasi bilan almashinadi. … Read More

ALP BURMALANISHI – asosan kaynozoydagi tektogenez erasi; geosinklinal oblastlarda vujudga kelib, mezozoy va paleogenda rivojlangan. Alp burmalanish natijasida geosiiklinallar burmali tog’larga aylangan. O’sha vaqtda Alp burmali tog’lari (Alp burmalanish nomi … Read More

ALNI QOTISHMALAR – temir-alyuminiy—nikel tizimidagi qotishmalar. Magnit xossalari g’oyat yuqori. Alni qotishmalar tarkibida 9-15,5% alyuminiy (Al), 18-24,5% nikel (Ni), qolgani temir (Fe) bo’ladi. Alni qotishmalar magnit jihatdan qattiq qotishmalar jumlasiga … Read More

ALMERIYA — Ispaniya Janubidagi shahar va O’rta dengiz sohilidagi port. Andalusiya Muxtor viloyatida. Almeriya Provintsiyasining ma’muriy markazi. Aholisi 154,3 ming kishi (1991). Almeriya orqali temir va qo’rg’oshin rudalari, oltingugurt, qishloq … Read More

ALMANDIN — granatlar guruhiga mansub mineral. Qattiqligi 7-7,5. Sof ogirligi. 3,8—4,3. Rangi qizil, to’q qizil. Shishasimon va yog’simon, yaltiroq. Almandin slyudali slaneslarda, granitlarda, granitli pegmatitlarda uchraydi. Markaziy Osiyoda Almandin pegmatitlar … Read More

ALMADI — yashil burun yarim orolidagi burun. Afrikaning eng g’arbiy nuqtasi (17°32′ F. U., 14°45′ shu kabilar). Gambiya va Senegal daryolarning quyilish joylari oralig’ida joylashgan.

ALKOR — katta ayiq yulduz turkumidagi oq yulduz; oddiy ko’z bilan ko’rish mumkin, ravshanligi temperatura 4,02, spectral sinfi A5. Alkor spektral-qo’shaloq yulduz. U O’rta Osiyo kengliklarida botmaydi. Ba’zida astronomlar Alkorga … Read More