Bo'lim: A harfi

ATOM YADROSI — nuklonlardan — protonlar (r) va neytronlar (i)dan tashkil topgan atom o’zagi. Atom yadrosining xususiyatlarini o’rganishda yadro kuchlari katta ahamiyatga ega bo’ladi. Atom yadrosida gravitasion va elektromagnit kuchlar … Read More

ATOM YADROLARI IZOMERIYASI – ba’zi atom yadrolarining nisbatan uzoq yashash vaqtiga ega uyg’ongan (metastabil) holatlarda bo’lish hodisasi. Bu hodisani 1921 yilda nemis olimi O. Gann va PaB4 (uz) izotoplarida kuzatgan. … Read More

ATOM ENERGIYASI BO’YICHA XALQARO AGENTLIK (AEXA) – (MAGATE) — atom energiyasidan foydalanish bo’yicha hukumatlararo tashkilot, BMTning Nyu-York konferentsiyasi qaroriga binoan tashkil etilgan. Nizomi 1956 yil sentabrda qabul qilinib, 1957 yil … Read More

ATOM ENERGIYASI BO’YICHA YEVROPA HAMKORLIGI (Yevratom)-atom energiyasi sohasida birgalikda tadqiqot o’tkazish va undan birgalikda foydalanish, atom energiyasi va atom sanoati zaxiralarini birlashtirish maqsadida tuzilgan tashkilot. Unga dastlab G’arbiy Yevropadagi 6 … Read More

ATOM ENERGIYASI BO’YICHA YEVROPA AGENTLIGI (AEEA) – Iqtisodiy hamkorlik va rivojlanish tashkiloti (IHRT) a’zolari bo’lgan G’arbiy Yevropa mamlakatlarining atom sanoati sohasidagi birlashmasi. U 1957 yil dekabrda tuzilgan. AEEAning o’z ustavi, … Read More

ATOM ENERGIYASI — atomlarning markazida joylashgan atom yadrosida soir bo’ladigan jarayonlar natijasida ajralib chiqadigan energiya. Erkin protonning massasi t = 1,0076 massa atom birligi (m. a. b.) ga, erkin neytronning … Read More

ATOM ELEKTR STANTSIYASI (AES) — texnologik sxemasi jihatidan issiqlik elektr stansiyalari turiga kiruvchi elektr stansiya. Oddiy issiqlik elektr stansiyalari (tes)da ko’mir, neft, qoramoy (mazut) va gaz yoqilsa, AESda yoqilg’i sifatida … Read More

ATOM FIZIKASI – fizikaning atom xossalari, elektron qobiqlari tuzilishi, elektronlar va ionlar xossalari, ularning elektromagnit maydonidagi harakatini o’rganadigan bo’limi. Moddalarning atom (Atom) lardan tashkil topganligini qadimgi yunon faylasuf-materialistlari Epikur, Levkipp … Read More

ATOM SPEKTRLARI – erkin yoki kuchsiz bog’langan atomlarning (bir atomli gazlar yoki bug’lar) elektromagnit to’lqin chiqarganda (nurlanish Atom spektrlari) yoki yutganda (yutilish Atom spektrlari) paydo bo’ladigan optik spektrlari. Atom spektrlari … Read More

ATOM SOATI (kvant soati) — vaqtni o’lchashda ishlatiladigan qurilma. Atom soatida vaqtni o’lchash uchun o’zgarmas davriy jarayon sifatida atomlarning xususiy tebranishlaridan foydalaniladi. Atom soatida «mayatnik» vazifasini atomlar bajaradi. Atomlar bir … Read More