Bo'lim: A harfi

ATOM ENERGIYASI BO’YICHA YEVROPA AGENTLIGI (AEEA) – Iqtisodiy hamkorlik va rivojlanish tashkiloti (IHRT) a’zolari bo’lgan G’arbiy Yevropa mamlakatlarining atom sanoati sohasidagi birlashmasi. U 1957 yil dekabrda tuzilgan. AEEAning o’z ustavi, … Read More

ATOM ENERGIYASI — atomlarning markazida joylashgan atom yadrosida soir bo’ladigan jarayonlar natijasida ajralib chiqadigan energiya. Erkin protonning massasi t = 1,0076 massa atom birligi (m. a. b.) ga, erkin neytronning … Read More

ATOM ELEKTR STANTSIYASI (AES) — texnologik sxemasi jihatidan issiqlik elektr stansiyalari turiga kiruvchi elektr stansiya. Oddiy issiqlik elektr stansiyalari (tes)da ko’mir, neft, qoramoy (mazut) va gaz yoqilsa, AESda yoqilg’i sifatida … Read More

ATOM FIZIKASI – fizikaning atom xossalari, elektron qobiqlari tuzilishi, elektronlar va ionlar xossalari, ularning elektromagnit maydonidagi harakatini o’rganadigan bo’limi. Moddalarning atom (Atom) lardan tashkil topganligini qadimgi yunon faylasuf-materialistlari Epikur, Levkipp … Read More

ATOM SPEKTRLARI – erkin yoki kuchsiz bog’langan atomlarning (bir atomli gazlar yoki bug’lar) elektromagnit to’lqin chiqarganda (nurlanish Atom spektrlari) yoki yutganda (yutilish Atom spektrlari) paydo bo’ladigan optik spektrlari. Atom spektrlari … Read More

ATOM SOATI (kvant soati) — vaqtni o’lchashda ishlatiladigan qurilma. Atom soatida vaqtni o’lchash uchun o’zgarmas davriy jarayon sifatida atomlarning xususiy tebranishlaridan foydalaniladi. Atom soatida «mayatnik» vazifasini atomlar bajaradi. Atomlar bir … Read More

ATOM REAKTORI (yadro reaktori, atom qozoni) — atom yadrosining boshqariladigan zanjir reaktsiyasini amalga oshirish uchun mo’ljallangan qurilma. Atom reaktori sanoat energiyasi ishlab chiqarish, Fizik tadqiqotlarda ishlatiladigan neytronlar oqimini hosil qilish, … Read More

ATOM RAQAMI — kimyoviy elementlarning Mendeleyev davriy sistemasidagi tartib raqami. Atom yadrosidagi protonlar soniga teng. Masalan, kislorod atomi yadrosida 8 ta proton bor. Kislorodning Mendeleyev kimyoviy elementlar davriy sistemasidagi raqami … Read More

ATOM MASSASI, atom og’irligi — atom massalarining atom massasi birliklarida ifodalangan nisbiy qiymati. Atom massasi ifodasini ingliz kimyogari J. Dalton 19-asr boshida fanga kiritgan. 1961 yilda qabul qilingan nisbiy atom … Read More

ATOM KVANT SONLARI – kvant mexanika qonunlariga muvofiq harakatlanayotgan atomning uzluksiz bo’lmagan fizik qiymatlarini belgilash uchun ishlatiladigan sonlar. Masalan, atomning energetik holati bosh kvant soni p qiymati bilan belgilanadi. Atomdagi … Read More