Bo'lim: A harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Alp (turkcha)-1) qadimgi turkiy xalqlarda ikki qo’shin o’rtasidagi jang boshlanishidan avval yakkama-yakka olishuvda ishtirok etuvchi bahodir jangchi, muboriz. Alplar qo’shinning zarbdor kuchi hisblangan va ularning soni uncha ko’p bo’lmagan. Alplar … Read More

Allof (arabcha)-1) giyohfurush, o’tin-cho’p sotish bilan shug’ullanuvchi kishi; 2) bozorda g’alla, don, un sotuvchi.

Allot – qadimgi arablarning osmon va yomg’ir ilohasi. Ba’zi etnik guruhlar uni quyosh xudosi sifatida bilishgan, ko’pincha u Afrodita (Uraniya) bilan tenglashtirilgan. Shuningdek, bulutlar va chaqmoq hukmdori sanalgan.

Allod (nemischa Allod, frankcha alodis so’zidan al-to’liq, od-mulk)-german qabilalari va G’arbiy Yevropaning ilk feodal davlatlarida erkin istifoda etilgan shaxsiy-oilaviy yer maydoni. Sali haqiqati, “Qirol Xillerik edikti”da Allodning huquqiy masalalari keng … Read More

Alimentatsiya (lotincha alimentum – oziq-ovqat, boqish so’zidan)-Qadimgi Rimda kam ta’minlangan oilalar va yetim-yesirlarga davlat yordami tizimi; mayda va o’rta mulkdorlarning davlat olgan qarzlari foizidan hosil qilingan. Imperator Nerva (96-98) tomonidan … Read More

Alebarda (fransuzcha hallebarde-egallaysiz, olasiz, italyancha alabarda so’zidan)-jang quroli, bolta yoki tabar o’rnatilgan uzun nayza. XIV-XVI asrlarda piyoda qo’shinlar qurollari tarkibiga kirgan. XVIII asrgacha harbiy ko’riklar vaqtida undan foydalanilgan. Uzunligi 2-2,5 … Read More

Albon (turkcha)-chingiziylar davrida mahsulot bilan to’lanadigan soliq, o’lpon. XII-XIV asrlarga oid turkiy hujjatlarad ishlatilgan.

Alaf puli-Buxoro, Xiva va Qo’qon xonliklarida bedazor, o’tloq, bog’ va uzumzor egalaridan davlat hisobiga olingan soliq.

Alamdor (arabcha forscha-bayroq tutuvchi)-harbiy safar yoki muhoraba chog’ida biror bo’linma, favj yoki qismning jangovar bayrog’ini ko’tarib yuruvchi, bayroqdor, yalovbardor. XVI asrga mansub eski o’zbek tili obidalarida jumladan, “Boburnoma”da qayd etib … Read More

Alay (turkcha)-eski o’zbek tilida qo’shinning old qatori, jabha (front), Turkiyada Alay pol ma’nosida ishlatilgan.