Bo'lim: A harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Ayg’uchi (turkcha)-Turk xoqonligida hukmdorning davlat maslahatchisi. Qapag’anxon hamda Bilga xoqonga (Mo’g’uliston) Ayg’uchi sifatida bir necha yil Xitoyda ta’lim olgan To’nyuquq (Ala Tarxan) faoliyat ko’rsatgan. Ayg’uchi qadimgi turkiy O’rxun-Yenasoy yodnomalarida, xususan, … Read More

Ayg’oqchi, ayg’oq, ayqoq (turkcha guvoh, isbotlovchi, maxfiy xabar yetkazuvchi)-1) o’rta asrlarda (XIV-XVII asrlar) harbiy safar chog’ida qo’shin oldida boradigan razvedkachi kichi harbiy bo’linma; Amir Temur zamonida Ayg’oqchi taftishchi ma’nosida ham … Read More

Aymoq (turkcha)-turkiy va mo’g’ul qabilalarida urug’, qavm, qabila.

Ayyorlar (arabcha-mug’ombir, daydi, yalangayoq, maxfiy ish olib boruvchi)-1) Iroq va Eron shaharlarida IX-XI asrlarda diniy va siyosiy tusdagi g’alayonlarda faol ishtirok etgan g’oziylarning bir tabaqasi. Masalan, saffoviylar qo’shinining tarkibiy qismini … Read More

Ayyom ul-arab (arabcha-ayni ma’nosi arab kunlari)-arab dostonchiligi janri; qabilalararo urushlar haqida hikoya qilinadi. V-VII asrlarda vujudga kelgan.

Aid, Ereb-yunon mifologiyasida jahannam, marhumlar saltanati. Yunonlar tasavvuricha, uchboshli Kerber tomonidan qo’riqlanadigan Aid Okean daryosi ortida joylashgan. Kerber hammani ichkariga kiritadi, lekin hech kimni chiqarmaydi. Aidda ko’plab iblislar va maxluqlar … Read More

Aid, Gades, Pluton-yunon mifologiyasida yer osti dunyosi va o’liklar saltanati xudosi.

Azroil (arabcha)-islom dinida to’rt bosh farishtadan biri, jon oluvchi farishta. Malak-ul mavt – o’lim farishtasi deb ham ataladi. Xristialikdagi to’rt asosiy farishta (arxangellar: Gavriil, Mixail, Azrail, Serafiil) islomdagi Jabroil, Mikoil, … Read More

Aznaurlar (gruzincha)-gruzin oqsuyaklar (bu nom V asrdan iste’molda bo’lib kelgan). Podsholar, knyazlar va cherkov oqsuyaklariga bo’lingan. Avloddan-avlodga o’tib kelayotgan va davlat xizmatidagi Aznaurlar o’zaro farqlangan. Xususiy yerlari bo’lgan va majburiy … Read More

Azza va jalla (arabcha-qudratli va ulug’)-Alloh taoloning ismi aytilganda, eshitilganda hamda yozilganda ta’zim va ulug’lash ma’nosidagi kalimalar.