Bo'lim: A harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Avesto (ovasto)-zardushtiylik-zoroastrizm dinining muqaddas kitobi. Avesto juda qadimiy asar bo’lib, uning eng qadimiy qismi yangi eradan oldingi 2000 yilning oxirlari-1000 yilning boshlariga taalluqli. Davrlar o’tishi bilan unga turli diniy urf-odatlar, … Read More

Avantyurizm-osongina muvaffaqiyatga erishish, foyda olishni ko’zlab tavakkalchilik bilan qilingan ish, xatti-harakat; avantyuraga moyillik.

Absolyutizm (lotincha)-mutlaq hokimlik, hokimi mutlaq, mustabid hokimiyat, cheklanmagan hokimiyat. Hokimiyatni meros tariqasida qo’lga kirituvchi yakka shaxs (imperator, korol, podsho, xon, sulton, amir va boshqalar)ning cheklanmagan hukmronligiga asoslangan idora usuli, davlat … Read More

Absenteizm (lotincha)-yo’qlik, hozir bo’lmaslik, betaraf qolish, qatnashmaslik, bosh tortish, saylovchilarda ovoz berishdan bosh tortishi; 1919-1920 yillarda Italiya sotsialistik partiyasining so’l elementlari parlament saylovlariga boykot e’lon qilishni talab etish chiqqanliklari uchun … Read More

Abolitsionizm (lotincha)-biror qonunni bekor qilishni ko’zda tutuvchi ijtimoiy harakat. 18-asr oxiri va 19-asr birinchi yarmida AQSh, Fransiya va jahondagi boshqa ko’pgina mamlakatlarda, shu jumladan mustamlakalarda ham qul sotishni ta’qiqlashni, negrlarni … Read More

Abbatlik (lotincha)-monastirlar tasarrufidagi mol-mulkni boshqaruvchi abbat nomidan olingan; asosan Fransiyada va G’arbiy Yevropaning boshqa mamlakatlarida erkak monaxlar monastiri. Ular yirik feodal xo’jaligi hisoblangan. Abbatlik monastirlari ixtiyorida juda ko’p yer-suv va … Read More

Avom -1) omma, barcha kishilar, oddiy xalq degan ma’noni bildiradi; 2) ba’zan o’qimagan, nodon kishi ma’nosida ham ishlatilgan (masalan, Avom odam); 3) diniy masalalarda mujtahidlar kabi mustaqil hukm chiqarolmaydigan, balki … Read More

Avlos (yunoncha avlos-karnay)-yunon puflama sozi. Rimda (tibiya nomida) va O’rta yer dengizi havzasi mamlakatlarida tarqalgan, tsilindirsimon shakldagi 3-4 teshikli ikkita (qo’sh) naychadan iborat bo’lgan. Keyinchalik teshikchalari 15 taga yetgan, ba’zilari … Read More

Avliyo (arabcha valiy so’zining ko’pligi, xudoga yaqin odam)-tasavvufda Allohning zoti va sifatlarini yaxshi bilgan, uning buyruqlarini bajarib, gunoh ishlardan o’zi saqlovchi, dunyo lazzati va shahvoniy ishlardan yuz o’giruvchi kishi. O’zining … Read More

Avers (fransuzcha avers, lotincha adversus-yuzi bilan qaragan so’zidan)-tanga yoki medalning old tomoni. Tarixiy adabiyotlarda tanga (medal)ning yuz tomonini belgilash borasida yagona fikr yo’q. Lekin quyidagi xususiyatlarga ega tomonini Avers hisoblash … Read More