Bo'lim: B harfi

BAKTERIURIYA (bakteriyalar va Yunoncha shop — siydik) — siydikda bakteriyalar bo’lishi; buyrak va siydikning yallig’lanish kasalliklari, shuningdek ich terlama, brusellyoz, leptospiroz va boshqa yuqumli kasalliklarda kuzatiladi. Chin va soxta bo’ladi. … Read More

BAKTERIOFAGLAR (bakteriyalar va Yunoncha phegos — yemiruvchi) — bakteriyalarni yutib, yemirib, yo’q qilib yuboradigan viruslar; bakteriyalar kushandasi. 1917 yil frantsuz olimi F. D’Erell bakterial fil’trlardan o’tib keta oladigan, eritish qobiliyatiga … Read More

BAKTERIOSTATIK MODDALAR (bakteriyalar va Yunoncha stasis — bir joyda turish, to’xtab qolish), bakteriostatiklar — bakteriyalar va boshqa mikroorganizmlarning o’sishi va rivojlanishini to’xtatib qo’yadigan moddalar. Antibiotiklar, og’ir metallarning ionlari (Ag/ Au3, … Read More

BAKTERIOSTAZ (bakteriyalar va Yunoncha stasis — to’xtab qolish) — noqulay fizik va kimyoviy omillar ta’sir etishi yoki o’sish uchun qulay sharoit yo’qligi tufayli bakteriyalarning o’sib rivojlanishdan qisman yoki batamom to’xtashi. … Read More

BAKTERIOLOGIYA (bakteriyalar va… logiya) — bakteriyalar haqidagi fan, mikrobiologiyaning bir bo’limi. Bir nechta mustaqil sohalari bor. Umumiy Bakteriologiya bakteriyalarning morfologiyasi, fiziologiyasi va biokimyosini, ularning o’zgaruvchanligi va irsiyatini, evolyutsiyasi, tabiatda tarqalishi … Read More

BAKTERIOLOGIK QUROL, biologik qurol — odamlar, hayvonlar va o’simliklarda kasalliklar qo’zg’atuvchi, sun’iy ko’paytirilgan mikroorganizmlar, hasharotlardan iborat ommaviy qirg’in vositasi. Bakteriologik qurol asosan kasallik tarqatuvchi mikroorganizmlar (bakteriya, virus, zamburug’ va boshqalar) … Read More

BAKTERIOLOGIK LABORATORIYALAR — mikrobiologik tekshirish olib boriladigan ilmiyamaliy muassasa. Kasalxonalar huzuridagi diagnostika Bakteriologik laboratoriyalari kasallikni aniqlash uchun zarur tekshirishlar olib boradi. Sanepidstantsiyalar huzuridagi Bakteriologik laboratoriyalar aholini profilaktik tekshirishdan, oziq-ovqatlarni sanitariya-bakteriologik … Read More

BAKTERIOLIZINLAR – bakteriyalar hujayralarining yemirilishiga (bakterioliz) olib keladigan biologik moddalar. Odam va hayvonlar organizmida Bakteriolizinlar antitelolar hamda komplementlardan tashkil topgan. Antitelolar (spetsifik Bakteriolizinlar) immun zardobda bo’lib, faqat ma’lum mikroorganizmlarga ta’sir … Read More

BAKTERIOLIZ — bakteriyalarning antitelolar, bakteriofaglar, lizosim, antiseptiklar, ximioterapevtik moddalar, autoliz ta’sirida erishi, immun reaktsiyalarning bir turi. Bakterioliz bakteriya hujayrasi devoridagi peptidoglikon va tsitoplazma membranasining yemirilishidan iborat. Spetsifik (bakteriofaglar, bakteriolizinlar, lizosim … Read More

BAKTERIEMIYA (bakteriyalar va Yunoncha haima — qon) — qonda bakteriyalar bo’lishi. Bakteriyalar odam va hayvonlar qoniga teri va shilliq pardalar shikastlanganda, shuningdek limfa tugunlari, tomirlar sistemasi va boshqa a’zolar patologik … Read More