GARLEM

GARLEM, Xarlem — Niderlandiyadagi shahar, shimoliy Gollandiya provintsiyasining ma’muriy markazi. Aholisi 149 mingdan ziyod kishi (1990-yillar o’rtalari). Shimoliy dengiz bo’yidagi port. Metallsozlik, mashinasozlik, to’qimachilik, trikotaj, parfyumeriya, oziq-ovqat sanoati korxonalari bor. … Read More

GARDENIYA

GARDENIYA (Gardenia) — ro’yandoshlar oilasiga mansub doim yashil butalar turkumi. Barglari yaxlit, etli, yaltiroq, qarama-qarshi joylashgan. Gullari xushbo’y, oq, sarg’ish yoki binafsha rang, shoxlarining uchida yoki barg qo’ltig’ida joylashgan. Gultoji … Read More

GARVI (GARVEY) MARKUS

GARVI (GARVEY) MARKUS (1887, Yamayka oroli — 1940. 10. 6, London) — Yamayka milliy qahramoni, amerikalik negrlarning «ortga — Afrikaga» deb ataluvchi millatchilik ruhidagi harakati (garvizm)ning g’oyaviy rahbari; negrlarning ahvolini … Read More

GAP BO’LAKLARI

GAP BO’LAKLARI — gap tuzilmasida muayyan so’roqqa javob bo’lib, ma’lum bir sintaktik vazifani bajaruvchi so’z va so’z birikmalari. Gap bo’laklari gap tuzilmasidagi ahamiyatiga ko’ra quyidagi 2 asosiy turga ajraladi: 1) … Read More

GANTSZYAN

GANTSZYAN — Xitoyning sharqidagi Daryo, Yantszi havzasiga mansub. Uzunligi 760 kilometr, havzasining maydoni 82 ming kilometr kvadrat. Eng yirik irmoqlari: yuan – shuy, Szin-Szyan, Lyaoshuy. Nanlin tog’laridan boshlanadi. Tog’oralig’idagi vodiydan … Read More

GANDABULOQSOY

GANDABULOQSOY – Surxondaryo viloyati, Boysun tumanidagi soy. Amudaryoga quyiladigan (o’ngdan) Sherobodsoyning o’ng irmog’i. Boysun tog’ining Janubiy-Sharqiy yon bag’ridagi buloqlardan boshlanadi. Uzunligi 11 kilometr. Bahorda qor, yomg’ir suvlaridan, qolgan paytlarda buloqlar … Read More

GAMMA

GAMMA, musiqada — dastlab o’rta asr Yevropa ilmida musiqa tovush katorining eng past tovushi. Keyinchalik muayyan lad tovushlarining oktava orasidagi tartibi. Gamma asosiy pog’onadan boshlanib yuqoriga yoki pastga yo’nalgan bo’ladi. … Read More

GAMMA

GAMMA (g, u) — 1) yunon alifbosining uchinchi harfi; 2) kichik massalarni o’lchashda ishlatiladigan massa birligi; u bilan belgilanadi: ly^O»6 g = 10-‘ kg, ko’pincha mikrogramm (mkg) deb ataladi; 3) … Read More

GAMETALAR

GAMETALAR (gameta — xotin, gametes — er) — hayvon va o’simliklarning jinsiy hujayralari. Gametalar irsiy belgilarni ota-onadan avlodga o’tkazish funktsiyasini bajaradi. Gametalar xromosomasi gaploiddir. Urug’lanish jarayonida ikki gaploid hujayra qo’shilib, … Read More

GAMBIT

GAMBIT (italyancha dare il gamdetto — chalish) — shaxmatda o’yinni boshlash usullaridan biri. Sipohlarni tezroq o’yinga chiqarish yoki taxta markazida ustunlikka erishish maqsadida dastlabki yurishlardayoq piyoda va ba’zi hollarda esa, … Read More