Geosferalar

Geosferalar (Geo… va sfe- ra) — erni tashkil etgan kontsentrik qobiklar. Erning ustidan markazi- ga tomon atmosfera, gidrosfera, er po’sti, mantiya, yadro g.lari ajratila- Di. Ichki va tashqi g. farq … Read More

Geomexanika

Geomexanika (Geo… ermexani- kasi) (tog’jinslari mexanikasi) — ta- biiy va texnologik omillar ta’siridan tog’jinslarining fizik-mexanik xos- salari, zo’riqish holati, deformasiyala- nishi va emirilishini o’rganadigan fan. Ta’sir etuvchi omillarning asosiylari termik … Read More

Geometrik yasashlar

Geometrik yasashlar – Geo- metrik figuralarni ma’lum asboblar yoki vositalar yordamida yasash haqidagi ta’limot. G.ya. masalasi asosan to’g’ri chi- ziqlar, ko’pburchaklar, aylanalar va b.ni yasashdan iborat. Bular asbob va vosita- … Read More

GEOMETRIK O’LCHASHLAR

GEOMETRIK O’LCHASHLAR – chiziqning uzunligi, burchakning kat- taligi, figuraning yuzi yoki hajmini ta’riflash va hisoblash. O’lcham tushun- chasiga asoslanadi. Figuraning o’lchami tayin o’lchov byrligi va uning ulushla- ri b-n qamrab … Read More

Geometrik uslub

Geometrik uslub (san’atda) — yunon san’ati taraqqiyotining ilk bosqichlari (mil. AV. 9-8-a.lar)dagi ba- diiy uslub. Ayniqsa vaza rassomligi, qisman mayda shakllar haykaltaroshligi, gliptika va amaliy bezak san’ati (idish- lar, qurollar … Read More

Geometrik progressiya

Geometrik progressiya – har bir hadining oldingi hadiga nisbati o’zgarmas bo’lgan sonlar ketma-ketligi. Bu nisbat g. p. mahraji deyiladi. Nomi quyidagi xossasidan kelib chiqqan: musbat sonlardan tashkil topgan g. p.ning … Read More

Geometrik optika

Geometrik optika – opti- kaning yorug’lik nurlari haqidagi ta- savvurlar asosida optik nurlanish (yorug’lik)ning tarqalish qonuniyatlarini o’rganadigan bo’limi. G. o. qonunlari manbadan chiqayotgan yorug’likning to’lqin uzunligi atrofdagi narsa- larning o’zlariga … Read More

GEOMETRIK ALMASHTIRISH

GEOMETRIK ALMASHTIRISH— to’g’ri chiziq, tekislik yoki fazoni o’zaro bir qiymatli akslantirish; ma’lum qonuniyat va qoidalarga asosan be- rilgan figuradan yangi figura hosil qilish. Mac, o’q simmetriyasi yoki Mar- kaziy simmetriya … Read More

Geologik xaritalar

Geologik xaritalar – er po’sti yuqori qismining muayyan uchast- kasi geologik tuzilishini tasvirlovchi xaritalar. Geologik s’yomka va geologik tadqiqotlardan yig’ilgan ma’lumotlar asosida tuziladi. G. x. qidiruv, razvedka ishlarida asosiy hujjat … Read More