Bo'lim: G harfi

Geksaxloran, geksaxlortsik- logeksan, GXSG, gammeksan, benzogek- saxlorid (S6N6S16) — sirtdan ta’sir etuvchi insektisid. Texnik G. o’tkir, yoqimsiz hidli, pushti yoki sarg’ish kul- rang kristall modda. 8 izomeri mav- jud. Shundan … Read More

Geksan, S6N14— to’yingan uglevo- dorod, rangsiz suyuklik. Mol. m. 86,18. 5 ta izomeri bor. Normal G. SN3— (SN2)4— Sn3ning suyuklanish t-rasi -95,32°, qaynash t-rasi 68,74°, zichligi 659,4 kg/m3. Suvda erimaydi, … Read More

GELIOSKOP (gelio… va Yun. Skopeo — qarayman, kuzataman) — Quyosh sirti- ni ko’rib kuzatishga moslangan teleskop. Quyoshga maxsus filtrsiz teleskop b-n bevosita qarab bo’lmasligi sa-babli, Quyoshdan kelayotgan nurni kuchsizlanti- rib … Read More

Geliotexnika (gelio… va tex-Nika) — texnikaning quyosh nurlarini amalda foydalanish uchun qulay bo’lgan boshqa tur energiyaga aylantirish b-n shug’ullanadigan sohasi; quyosh Energi- yasidan texnik maksadlarda foydala- nish usullari haqidagi fan. … Read More

GELIOSEYSMOLOGIJ (gedio…, Seys-mo…, … logiya) — Quyoshning ichki tuzilishini tadqiq qilishga qaratilgan zamonaviy astrofizika yo’nalishi. G. deb atalishiga sabab bu soha ham seysmik to’lqinlarni o’rganish asosida erning ichki tuzilishini o’rganuvchi … Read More

GELIOGRAVYURA (gelio… va gra- vyura) — chuqur bosma usullaridan biri. Bosma qolip fotografik va kimyoviy usullar b-n tayyorlanadi. 19-a. 2-yarmida kashf etilgan. Bunda tasvir diapoziti- VI pigment qog’ozga tushiriladi, nusxa- … Read More

Geliograf (gelio… va …graf) — 1) meteorologiyada — Quyosh nur sochib turadigan vaktni, ya’ni Quyosh ufq usti- da turgan va uni budut to’smagan vaqtni avtomatik tarzda qayd qiladigan asbob. Ishlash … Read More

GELIOMETR (gelio… va metr) — osmon sferasida kichik (g gacha) bur- chaklarni o’lchash uchun ishlatiladigan astronomik asbob; teleskopning bir turi. Ob’ektivi teng ikkiga bo’lingan bo’lib, ikkala kismi birga turganda yulduz … Read More

Geliografik koordinatalar — quyosh sirtidagi ob’ektlar o’rnini belgilaydigan mikdorlar — geliogra- FIK kenglik (f) va geliografik uzunlik (/). (sr) — quyosh sirtidagi aniqpanishi lozim bo’lgan nuqtaga xayolan o’tkazilgan perpendikulyar b-n … Read More

GELIOKONTSENTRATOR (gelio…, lot. con. — birga, centrum — markaz, o’choq) — quyosh radiasiyasi zichligi- ni oshirish maqsadida quyosh nurlari- ni bir joyga to’plash (fokuslash) uchun mo’ljallangan qurilma; bir yoki bir … Read More