Bo'lim: G harfi

GAITILAR — xalq, Gaitining asosiy aholisi (6,6 million kishi). Shuningdek Dominikana Respublikasi, AQSh, Kuba, Bagama orollarida ham yashaydilar. Umumiy soni 7,2 million kishi (1992). Kreollashgan frantsuz tilida so’zlashadilar (Gaiti kreol … Read More

GAZOLIN (gaz va lotincha oleum — moy) — tabiiy neftni haydash yoki sanoat gazlarini ajratish usuli bilan olinadigan suyuq holatdagi to’yingan uglevodorodlar (asosan Butan, pentan va geksanlar) aralashmasi. Karbyurator dvigatellari … Read More

GAZ-DIZEL, gaz-suyuqlikli dvigatel — dizelsimon gaz dvigateli. Unda gaz-havo aralashmasi dvigatel tsilindrida yuz beradigan siqish jarayoni oxirida tsilindrga purkaladigan ozgina suyuq yonilg’idan alangalanadi. Gaz-dizel asosan gaz haydash qurilmalarida qo’llaniladi.

GAZ QUVURLI QOZON – qizish sirti quvur (truba)lardan iborat bo’lgan bug’qozoni. Quvurlar ichidan yonuvchi gazlar o’tib, ularni qizdiradi, natijada quvurlarni qamrab turgan suv qaynaydi. O’t quvurli, tutun quvurli va ikkovi … Read More

GAZ KONDENSATORI – gazsimon dielektrikli kondensator. Gaz kondensatori jumlasiga gaz yoki havo to’ldirilgan va vakuumli kondensatorlar kiradi. Elektr zanjirlari, asboblari va qurilmalarida qo’llaniladi.

GAZ DOIMIYSI — ideal gazning holat tenglamasidagi universal fizik kattalik. R bilan belgilanadi. Xalqaro birliklar tizimida L=8,314 J/ (K-mol)= 1,987 kal/(kmol). Gaz doimiysining fizik ma’nosi: 1 mol ideal gazni izobarik … Read More

GAGIK I (?-1020) — ani podsholigi shohi (990-1020). Arman yerlarini birlashtirgan. Mamlakatning markazlashtirish siyosatini o’tkazgan; uning davrida poytaxt ani shahar yirik savdohunarmandchilik va madaniy markazga aylangan.

GAVDA — umurtqali hayvonlar va odamning tanasi, boshi, qul-oyoqlari va dumi (hayvonlarda) majmui.

GAVANA UNIVERSITETI – Kubadagi eng yirik oliy o’quv yurti. 1728 yil tashkil etilgan. Bir necha marta yopilgan. 1960 yilda qayta tashkil etilgan. Ijtimoiy fanlar, tabiiy fanlar, texnologiya, tibbiyot, iqtisod, qishloq … Read More

GAVAYILIKLAR – xalq, Gavayi orollari (AQSh)ning tub aholisi. 170 ming kishi (1992). Gavayi tilida so’zlashadi. Dindorlari — protestantlar va katoliklar. Antropologik jihatdan Polineziya irqiga kiradi. Gavayiliklarning ajdodlari qadimgi davrlarda Janubiy- … Read More