Bo'lim: G harfi

Gartli, Xartli (Hartley) Deyvid (1705.30.8, armli – 1757.28.8, Bat) -in- gliz mutafakkiri, assosiativ psixo- logiya asoschilaridan biri. Odamxul- kini boshqarishda psixik jarayonlar- ning aniq qonuniyatlarini yaratishga intilar ekan, g. bunda … Read More

Gastroduodenit – me’da va o’n ikki barmoq ichak shilliq qavatining yallig’lanishi. G. ko’pincha gastrit, me’da yarasi (q. Yara kasalpigi), pankreatit b-n og’rigan, shuningdek me’dada o’sadigan mikrob Helicobacter pylori va har … Read More

Gastreya nazariyasi – ko’p hujayralilar ajdodlari tuzilishining hoz. zamon ko’p hujayrali hayvonlari ontogenezining dastlabki davrlarida (blastula va gastrula) takrorlanishi to’g’risidagi nazariya. E. Gekkel tomoni- dan ishlab chiqilgan (1872). G.n.ga ko’ra, … Read More

Gaur (Bos gaurus) — juft tuyoqlilar turkumining quvushshoxlilar oilasi- ga mansub yovvoyi qoramol. Hindiston, Nepal, Hindixitoy ya. o.da tarqalgan. G. 10-12, ba’zan 30-40 tadan poda bo’lib, 600-1700 m balandlikdagi tog’ … Read More

Gauptman (Hauptmann) Gerxart (1862.15.11, Oberzalsbrunn — 1946.6.6, Agnetendorf) — nemis yozuvchisi. Nemis adabiyotida naturalizmnk boshlovchi- lardan. Ilk ijodida ijtimoiy tanqid, biol. qonuniyatlarini mutlaqlashtirish («Kun chiqish oldidan», 1889; «Roza Bernd», 1903; … Read More

Gaubitsa (Chex. houfnice — toshotar) — harbiy (dala) artilleriya tarkibiga kiruvchi 100 mm va undan ortiq kalibrli artilleriya kuroli. U 65° burchak hosil qilib, yuqoriga va ochiq joylardagi ni- shonga … Read More

Gatchina (1923-29 y.larda Trosk, 1929-44 y.larda Krasnogvardeysk) — RF Leningrad viloyatidagi shahar (1796 y.dan). Sankt-Peterburgdan 45 km Jan.- G’arbdagi t. y. tuguni. Sankt-Peterburg — Pskov avtomobil yo’li yonida. Aholisi 81,3 … Read More

Gastrula — ko’p hujayrali hayvonlarning gastrulyasiya davridagi murtagi. Birinchi marta rus biologi A. O. Kovalevskiy (1865) ta’riflab ber- gan, g. tushunchasini fanga iemis bio- logi E. Gekkel kiritgan (1874). Odatda, … Read More

GATTERMAN—KOX REAKTSIYASI -uglerod (P)-oksid b-n gazsimon vodorod xlorid aralashmasini aromatik uglevo- dorodlarga ta’sir ettirib alde-gidlar olish usuli. Reaktsiyada A1S13 b-n Sis12 aralashmasi katalizator bo’lib xizmat qiladi. Reaktsiya» benzol, alkil va … Read More

GASTROFILYOZ — toqtuyokli hayvonlarning hazm organlarida uchray- digan surunkali invazion (yuqumli) ka- sallik. Kasallikni Castrophilidae oila- siga mansub me’da bo’kasining lichinkasi qo’zg’atadi (q. Bo’kalar). Urg’ochi bo’kalar hayvon bosh qismi juniga … Read More