Bo'lim: G harfi

Gipofiz (Yun. hypophysis — o’siq), bosh miyaning pastki ortig’i — odam va umurtqali hayvonlar inki sekresiya bez- laridan biri; u kalla suyagi asosidagi turk egarida joylashadi bo’lib, gipo- fizar oyoqcha … Read More

Gistidin, a-amino-R-5- imidazolilpropion kislota, C6H,O2N3 — kristall modda. Suvda, spirtda eriy- Di, efirda erimaydi. Asos xossalari bor. Ko’pchilik oqsillar tarkibiga kira- Di. G. organizmda parchalanganda gista- min (dekarboksillanganda) yoki ammiak, … Read More

Gistokimyo, gistologik kimyo — gistologiyainng bir bo’limi; o’simlik va hayvon to’qimalarining kimyoviy xossalarini o’rganadigan fan. U orga- nizm va to’qimalarda kimyoviy moddalar (oqsillar, fermentlar, nuklein kislo- talar, uglevodlar, lipidlar) ning … Read More

Gistogenez (gisto… va genez) — ontogenezla ko’p hujayrali organizm- lar to’qimalarining paydo bo’lishi, funktsiyasi va qayta tiklanishini ta’- minlaydigan filogenetik jarayonlar majmui. To’qimalar ontogenez jarayo- nida organizm rivojlanishining dast- labki … Read More

Gipotrofiya (gipo… va Yun. trophe — ovqat, oziq) — bolalar ovqatlanishining surunkasiga buzili- shi natijasida ularning asta-sekin ozib ketishi. G. asosan yosh bolalar (go’daklar) da uchraydi, onaning turli kasalliklari oqibatida … Read More

Glisiniya (Wisteria sinensis yoki Glycine sinensis) — burchoqdoshlar oi- lasiga mansub, ilashib o’suvchi buta yoki daraxt. Bo’yi 20 m cha, po’stlog’i qoramtir- kulrang, shoxlari ingichka, yashil, Osi- lib o’sadi. Bargi … Read More

Glisin — 1) glikokol, amino- sirka kislota, NH2—SN2— soon; rangsiz kristall modda. Suyuqlanish t-rasi 232-236° (parchalanadi), mol. m. 75,07, zichligi 1595 kg/m3. Suvda yaxshi eriydi, ko’pchilik organik erituvchi- larda erimaydi. … Read More

Gliserin (Yun. glykeros — shi- rin) — 1, 2, 3-propantriol, NOSN2 — SNON—SN2ON — uch atomli oddiy spirt; rangeiz, hidsiz, shinniga o’xshash, chuchmal suyuqlik; mol. m. 92,09, zichli- gi 1260 … Read More

Gliseridlar, asilgliserinlar — gliserin b-n organik yoki mineral kis- lotalarning murakkab efirlari. Mole- kuladagi kislota qoldig’iga qarab mono-, Di – va trigliseridlarga bo’linadi. G.da izomerlar mavjud bo’lib, bu ular tarki- … Read More

Gliptika (Yun. qlypho — kesa- man) — qimmatbaho, yarim qimmatbaho toshlarga naqsh yoki tasvir o’yish san’a – ti; amaliy bezak san’ati turi. G. asari Gemma qadimdan muhr (egalik belgisi), tumor … Read More