Bo'lim: G harfi

Galofitlar (Yun. hals — tuz va hyton — o’simlik) — sho’rlangan tuproqlarda o’sadigan o’simliklar, asosan sho’radoshlar oilasiga mansub turlar kiradi. Tanasi va bargi seret, sertuz, cho’l mintaqasida keng tarqalgan. O’zbekistonda … Read More

Galogenidlar — galogenlarnint boshqa elementlar b-n hosil qilgan kimyoviy birikmalari. G.ga, odatda, galogen atomining elektr manfiyligi boshqa elementlarnikiga karaganda yuqori bo’lgan birikmalar kiritiladi. Aralash va poligalogenidlar, gidrogalogenidlar, oksogalogenidlar, oksigalogenidlar, gidroksogalogenidlar, … Read More

Galofillar (Yun. hals — tuz va… fil) — o’ta sho’rlangan muhitda hayot kechiradigan organizmlar. G.ga asosan 30%o dan kam bo’lmagan sho’rlanishda hayot kechiradigan stenogalin dengiz hayvonlari — nurlilar, foraminiferalar, korall … Read More

GALOGENTSIANLAR, tsiangalogenidlar, umumiy formulasi XCN — tsianid kislotaning angidridlari (bu erda X — galogen atomi; xlor, brom, yod yoki ftor bo’lishi mumkin). Rangsiz, uchuvchan zaxarli birikmalar. G. suvda qisman, spirt, … Read More

Galogenlash, galoidlash — organik moddalarning molekulalariga galogenlar kiritish; tor ma’noda molekulalardagi vodorod yoki boshqa qandaydir bir atom (funktsional guruh) o’rniga galogen atomi (F, C1, V, J)hh kiritish. Mas, metanga xlor … Read More

Galogenlar (Yun. hals — tuz va genes — tug’ilish), galoidlar — Mendeleev davriy sistemasi VII guruhining asosiy guruhchasiga mansub kimyoviy elementlar (ftor F, xlor S1, brom Vg, yod J va … Read More

GALDAN-CHEREN, Galdan-Tseren (?- 1745) — oyrat xonligining hukmdori (1727-45). 18-a.ning 30-y.larida Xalxa (Shim. Mongoliya) uchun manjurlarning Xitoydagi Tsin sulolasi b-n urushlar olib bordi. G.-Ch.ning maqsadi 1691 y.dan beri manjur sulolasi … Read More

Galen (Galenus) Klavdiy (taxm. 129, Pergam — 201, Rim) — qad. Rim vrachi va tabiatshunosi. Sharkda Jolinus Hakim nomi b-n mashhur. Tibbiyot va falsafaga oid ko’plab asarlar muallifi. «Inson tanasining … Read More

Gallar — Galliyap» yashagan keliplarning rimliklar tomonidan atalishi. G. mil.AV. 6-a. boshlarida Reyn ortidan Frantsiyaning g’arbiy va Jan.-g’arbiy viloyatlariga kelib o’rnashishgan. Mil. AV. 5-a.da g. Shim. Italiyaga bostirib kirib mil.AV. … Read More

Galileya (Yun. Galilaia, qad. yahudiycha galil — viloyat) — shim. Falastindagi tarixiy viloyat. Dastlabki aholisi xurritlar va xananeylar bo’lgan. Mil. AV. 13-12-a.larda isroilliklar bosib olib, o’rnashib olganlar. Asosiy markazlari — … Read More