Bo'lim: I harfi

Isitish — turar joylar, sano- at binolari, muassasalar va b. jamoat binolarini yilning sovuq paytlarida sun’iy isitishga doir tadbirlar maj- mui. Kishilar o’zini yaxshi his qilishi, texnologik jarayonlar me’yorida o’tishi, … Read More

ISKANDARKO’L EKSPEDISIYALARI (1870, 1875) — Zarafshonning yuqori oqimidagi bekliklarni istilo etish maqsadida podsho Rossiyasi tomoni- dan uyushtirilgan harbiy yurishlar. Bi- rinchi harbiy yurish (1870, apr. — may) dan maqsad podsho … Read More

Islom atlasi — 10-a.da tuzil- gan geografik xaritalar majmui. Evro- Pa ilmiy adabiyotlarida «Islom atlasi» nomini olgan. Uning asosini «Al-ma- solik va-l-mamolik» («yo’llar va mam- lakatlar») mavzusi bo’yicha Arab tilida … Read More

ISMOIL SOMONIY MAQBARASI — Buxorodagi ko’hna me’- moriy yodgorlik (taxm. 864-868). Somo- niylar davlati ning asoschisi Ismoil Somoniy va uning avlodlari maqbarasi. I.Sm. 4tomoni bir xil Chordara shakli- da, jimjima … Read More

Ism, ot — bolaning tug’ilganligi qayd etilayotganda unga beriladigan nom. I. shaxslarni oila, avlod, mahal- la, jamoa doirasida ajratishga imkon beradi. Odatda, chaqaloqqa I.ni ota- onasi, qarindosh-urug’, oiladagi kek- sa … Read More

ISSIQBARDOSH MATERIALLAR -yuqori t-Rada plastik (qaytmas) deformasiyaga qarshilik ko’rsata ola- digan materiallar. Odatda, t-ra oshgan sari metallarning mustahkamligi ke- skin pasaya boradi. Qotishmalarning yuqori issiqbardoshligi ikki asosiy fizikaviy omil — … Read More

Ismoiliylar — 8-a. o’rtalarida Arab xalifaligida shialik yo’nalishida shakllanib, 10-11-a.lar- da yaqin va O’rta Sharqda keng tarqalgan diniy oqim tarafdorlari. I. oqimining shakllanishi Arab xalifaligida ziddi- yatlarning va xalq qo’zg’olonlarining … Read More

Issiqxona — noqulay iqlim sha- roitida ekinlarga sun’iy muhit (haro- rat, yorug’lik, namlik va b.) yaratadigan inshoot. Asosan, mavsumdan tashqari dav- rlarda mahsulot etishtirish, issiqxona va ochiq dala uchun ko’chatlar … Read More

Issiqlik harakati – modda- ni tashkil etgan zarralar (molekulalar, atomlar, elektronlar va b.)ning tartib- siz (xaotik) harakati. Termodinamik muvozanatli holatdagi zarralarning barcha yo’nalishlaridagi teng ehtimolli tartibsiz harakati xaotik harakat deyi- … Read More

Istami xoqon, Istemi (Xitoy-cha Shi-de-mi, Yun. — Stemvis, Vizan- tiyacha — Dizavul yoxud Silzibul, Arab. — Sindjibu) (?-576) — G’arbiy turk xoqonligining asoschisi va 1-xoqoni (553-76). Bumin xoqonning ukasi. Aka- … Read More