INTUITIVIZM

INTUITIVIZM – falsafadagi oqim. Unga ko’ra, intuitsiya bilishning yagona ishonchli vositasidir. Bu oqim tarafdorlari fikricha, intuisiya ongning ijtimoiy amaliyot va tafakkurga aloqasi bo’lmagan alohida bir xususiyatidir. Intuitsiyani intellektga qarama- qarshi … Read More

INTUBATSIYA

INTUBATSIYA (lotincha in — ichga va tuba — naycha) — nafas yo’li to’silib qolganida (masalan, hiqildoqda shish bo’lganida) hiqildoqqa og’izdan maxsus naycha qo’yib nafasni tiklash yoki shu naycha orqali narkoz … Read More

INTRUZIYA

INTRUZIYA (lotincha untrudo — yorib kirib borish) — 1) magmaiint yer pusti qatlamlariga kirib olishi jarayoni. Intruziya natijasida intruziv tog’jinslari tarkib topali; 2) magmaning yer po’stida qotishidan hosil bo’lgan geologik … Read More

INTERYER

INTERYER (Fransuzcha interieur — ichki) — 1) me’morlikda — bino va inshoot (turar joy, jamoat va sanoat)larning badiiy bezatilgan va jihozlangan ichkari qismi. Vazifasiga ko’ra, Interyerning me’moriy yechimi (ko’rinishi, hajmi, … Read More

INTERFERENTSIYA

INTERFERENTSIYA – 1) biologiyada — gomologik xromosomalar bir uchastkasidagi krossingoverning boshqa qo’shni uchastkalarda yangi krossingover paydo bo’lishiga ta’siri. Interferentsiya ko’pincha yangi krossingover hosil bo’lishiga to’sqinlik qiladi; 2) tibbiyotda — aralash … Read More

INTENDANT

INTENDANT (Fransuzcha intendant — boshqaruvchi, mudir) — 1) 15-18-asrlarda Frantsiyada davlat boshqaruvining alohida sohasi (savdo, moliya va boshqalar)ni boshqargan mansabdor shaxs; 17-18-asrlarda, shuningdek, sudpolitsiya, moliya va ba’zi joylarda qisman harbiy … Read More

INTELLEKT

INTELLEKT (lotincha intellects — bilish, tushunish, idrok qilish) — insonning aqliy qobiliyati; hayotni, atrof muhitni ongda aynan aks ettirish va o’zgartirish, fikrlash, o’qish-o’rganish, dunyoni bilish va ijtimoiy tajribani qabul qilish … Read More

INOYATOV HAMID SHAROPOVICH

INOYATOV HAMID SHAROPOVICH (1919.29.12, Buxoro – 1987.5.5, Toshkent) — tarixchi olim. O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi (1973). Tarix fanlari Doktori (1958), professor (1965). O’zDUni tugatgan (1936). Toshkent xalq xo’jaligi va … Read More

INOYATOV MIROBID

INOYATOV MIROBID (1889, Toshkent — 1937) — davlat va jamoat arbobi, qatag’on qurboni. 1916 y. Turkistondagi milliy ozodlik harakatida faol qatnashgan. Toshkent eski shahar kengashi ijroqo’mi raisi (1918), Toshkent eski … Read More

INOYATNOMA

INOYATNOMA (Arabcha, inoyat — gamxo’rlik va fors, noma — xat, maktub) — 1) podshoh, xon, Amir, shuningdek, boshqa ulug’ mansabdor kishilardan kelgan va unda ma’lum iltifot bayon qilingan maktub; 2) … Read More