Bo'lim: I harfi

INDEKS (lotincha index — ko’rsatkich, ro’yxat) — 1) nom, ism va shu kabi ko’rsatkichi, ro’yxati. Shartli ifodalar (harfli, raqamli) tizimi, masalan, bibliografik Indeks, nashriyot Indeksi, kitob savdosi Indeksi, pochta Indeksi, … Read More

INDAUR, Indur — Hindistonning Markaziy qismidagi shahar, Madhya- Pradesh shtatida. Aholisi 1,2 million kishidan ziyod (1990-yillar o’rtalari). Transport yo’llari tuguni va savdo-sanoat markazi. Aeroport bor. Indaurdan Dehli gazlama ishlab chiqarish … Read More

INGUSH TILI — jgushlar tili. Iber-Kavkaz tillarinit nax guruhiga mansub. Bu tilda so’zlashuvchilarning asosiy qismi Ingushiya Respublikasida istiqomat qiladi. Ingush tili chechen tilita yaqin turadi, unda taxminan 237 ming kishi … Read More

INGICHKABARMOQ QO’SHOYOQ (Spermophilopsis leptedactylus) — tyinsimonlar oilasiga mansub kemiruvchi hayvon. Urug’ning yagona turi. Tanasining uzunligi 30 santimetrgacha, dumi 10 santimetrgacha. Juni oqish-qum rangida, dumi pastdan qora. Tirnoutri, ayniqsa oldingi oyog’ida … Read More

INVERSIYA (biologiyada) — xromosomalarning qayta qurilishi (mutatsiya) tiplaridan biri; xromosomaning ikki nuktasidan birdaniga uzilishi va uning segmentining ichki tomonga 180° ga burilishi (invertasiya) tufayli kelib chiqadi. Agar invertirlangan qism tsentromerani … Read More

INVERSIYA (geometriyada) — tekislik almashtirishlaridan biri. Markazi O, radiusi g bo’lgan o(g) aylanaga nisbatan Inversiyada har qanday M nuqtaga Af nuqta mos keltiriladi; buning uchun quyidagi shartlar bajarilishi kerak: a) … Read More

INVERSIYA (lotincha unversio — o’rnini almashtirish) (tilshunoslikda) — ran bo’laklari odatdagi tartibining o’zgarishi. Tilda Inversiya ikki xil vazifa bajaradi: semantik va asemantik. Inversiyaning semantik vazifasi gapning biror bo’lagini alohida ta’kidlash … Read More

INVENTARLASH (lotincha inventarium — xo’jalik buyumi), yo’qlama qilish —korxonalar, firmalar, tashkilotlarda nakd mulk va tovarlarning, natura holidagi moddiy boyliklarning mavjudligi yoki holatini, mablag’larni muntazam tekshirib turish, shuningdek, ularning moddiy boyliklarni … Read More

INVARIANTLIK – ob’yektning ma’lum o’zgartirgichlarga yoki fizikaviy sharoitlarga nisbatan o’zgarmasligi, mustaqilligi. Lorents almashtirishita nisbatan o’zgarmas qolgan kattaliklar Lorents invariantligi deyiladi. To’rt o’lchamli interval shunday kattalikka misol bo’la oladi. Invariantlik tushunchasining … Read More

INVARIANTLAR (lotincha invarians -o’zgarmaydigan) — biror matematik ob’yekt bilan aloqador bo’lgan va ob’yektning ma’lum almashtirishlarida o’zgarishsiz qoladigan miqdorlar (kesma uzunligi, biror figuraning yuzi, ellips ekstsentriteti va boshqalar). Masalan, harakat paytida … Read More