Bo'lim: I harfi

INSTITUT (lotincha institum — tartibot, muassasa) — 1) turli ixtisoslashgan o’quv yurtlari (o’rta, oliy, malaka oshirish tizimi), ilmiy tadqiqot, loyihalash va boshqa muassasalarning nomi; 2) jamiyatdagi ijtimoiy tartibotlarning muayyan doirasini … Read More

INTERVENTSIYA (lotincha intervention -aralashuv) — bir yoki bir necha davlatning boshqa bir davlat ichki ishlariga zo’rlik bilan aralashuvi, uning hududiy yaxlitligi yoki siyosiy mustaqilligiga qarshi qaratilgan harakatlari. Bunday harakatlar BMT … Read More

ISHCHI-YOSHLAR TEATRI – havaskor lik va yarim-professional teatr turi. 20-yillarning 2-yarmi, 30-yillarning boshida keng tarqalgan. Toshkentda 1929 yil rus, 1930 yil o’zbek Ishchi-yoshlar teatri ochildi. Bu teatrlarning repertuari siyosiy tashviqot … Read More

ISHQALASH, ishqalab moslash — asosan, juft bo’lib ishlaydigan detallarni bir-biriga moslash, ularga mexanik ishlov berish. O’lchamiga yetkazish va bir-biriga ishqalash stanoklarida ishqalagich asbob yordamida yoki ikkala detal (masalan, klapan va … Read More

ISHQORIY-YER METALLAR – Mendeleyev davriy sistemasining ikkinchi guruhi berilliy guruhchasidagi magniy, kaltsiy, strontsiy, bariy, radiy elementlari. Ular S-elementlar bo’lib, asl metallardir. Bu metallar atomlarining tashqi pog’onasida ikkitadan elektron bo’lib, birikmalar … Read More

IQBOL MUHAMMAD (1873 yoki 1877.22.2, Sialkot — 1938.21.4, Lohur) — hind shoiri, faylasuf. Urdu va fors tillarida ijod qilgan. Sialkot, Lohur kollejlarida ta’lim olgan. 1905-08 yillarda Angliya va Germaniya universitetlarida … Read More

IQTISODIY MANFAATLAR – iqtisodiy faoliyat ishtirokchilari (iqtisodiy sub’yektlar)ning o’zlari tomonidan anglangan va ularni faoliyatga undovchi hayotiy ehtiyojlari, iqtisodiy faoliyatni harakatlantiruvchi kuch. Iqtisodiy manfaatlar amal qilishi doirasiga qarab individual yoki yakka; … Read More

IQTISODIY TARAQQIYOT MODELI (Fransuzcha modele — o’lchov, namuna) — mamlakat iqtisodiyotini tashkil etish va rivojlantirishning strategiyasi, maqsadlari, umumiy tamoyillari ifodalangan nazariy qarashlar majmui. Iqtisodiy taraqqiyot modeli tushunchasi 20-asrning 50-yillarida paydo … Read More

IQTISODIY TANGLIKLAR -iqtisodiy tsiklning tushkunlik holati bilan tavsiflanuvchi maxsus fazasi, mamlakat iqtisodiyotida vaqt-vaqti bilan yuzaga keladigan chuqur nomutanosibliklar. Mamlakat iqtisodiy ahvolining keskin yomonlashuvi, ishlab chiqarishning g’oyat pasayishi, shakllangan iqtisodiy aloqalarning … Read More

IQTISODIY STATISTIKA – statistika tarmog’i va davlat statistikasi organlari amaliy faoliyatining eng muhim yo’nalishlaridan biri, iqtisodiy jarayonlar va hodisalarning miqdoriy tavsifini sifat mazmuni bilan bog’liqlikda, aniq makon va zamonda o’rganadi. … Read More