Bo'lim: K harfiga oid qurilish atamalari

Ko’tarmalash – joylarni yuza suvlar bosishidan yer ko’tarmalari va dambalar bilan to’sish.

Ko’tarma (tepalik, to’kma, damba) – 1) quyma va siqilgan tuproqdan qurilgan sun’uy balandlik; 2) quyma yuklarni bo’sh holatda saqlash va tashish usuli. Masalan: qirg’oq ko’tarmasi, shag’alli ko’tarma, to’g’on ko’tarmasi, yo’l … Read More

Ko’tarma (osma, uyum) – 1) ko’tariladigan, ko’tarib qo’yiladigan qurilma; 2) tezlash, ko’tarish yordamida o’rnatiladigan qurilma; 3) moslama, ko’tarma (osma) ko’prik; 4) tor, uzun va past relyef shakli. Masalan: to’siq ko’tarma, … Read More

Ko’tarish (ko’tarilish) – 1) yuqoriga ko’tarmoq, balandga olmoq, yuqorilamoq; 2) relyef yuzasi, bu yerda oldinga siljishda balandlik ortib boradi. Masalan: ravoqni ko’tarish, tayyor qavatlarni ko’tarish, yukni ko’tarish, handaq tubi sathini … Read More

Ko’tarilish qanoti – tortkich qurilmalar (arka, gumbaz va shu kabilar) tayanch nuqtasini birlashtiruvchi chiziqdan tik masofa.

Ko’tarilish (ortish, ko’payish) – biror narsaning darajasini oshirish jarayoni. Masalan: sifat ortishi, buzish darajasigacha yukning ortishi, mehnat unumdorligining ortishi, eruvchanlikning ortishi, foydalilikning ortishi, haroratning ko’tarilishi va hokazolar.

Ko’tarilgan (oshirilgan) – yuqoriroq, odatdagidan yuqori, oshgan, yaxshilangan.

Ko’rsatkichlar (o’lchamlar) – ob’yekt yoki tizimning o’lchash mumkin bo’lgan xususiyati yoki ko’rsatkichi; tizim parametrini o’lchash natijasi, parametrning soni yoki qiymati bo’lib, tizimning o’zi tadqiqotchi uning xatti-harakatlarini modellashtirish uchun o’lchashga zarur … Read More

Ko’targich – ko’tarish uchun ishlatiladigan, ko’taradigan moslama, mexanizm, mashina. Masalan: minorali ko’targich, tik ko’targich, butama ko’targich, yuk ko’targich, sim arqonli ko’targich, beton qorgich cho’michining ko’targichi, suyuqlik yordamida ishlaydigan tasmali ko’targich, … Read More

Ko’rsatkich (o’lchamga oid) – qurilma, hodisa, tizim va boshqalarning muayyan xususiyatini tavsiflovchi qiymat. Masalan: asosiy ko’rsatkich.