Bo'lim: P harfi

PROSTATA BEZI ADENOMASI -yoshi ulg’aygan erkaklarda prostata be- zining kasallanib, o’smasimon (xavf- siz) kattalashuvi. P.b.a. sekin rivoj- lanadi, dastlabki belgisi tez-tez va, ayniqsa, tunda zahartang qilishidir; avvaliga siydik ingichkalanib tusha-Di … Read More

Proportsiya (lot. proportio — mu- nosabat), mutanosib — 1) matematikada — a, Ь, s, d to’rt kattalikning ikki nis- bati orasidagi tenglik: a:b=c:d. Bunda a, Ь, s, d — P. … Read More

Prometiy (Prometium), Pm — Mendeleev davriy sistemasining III guru-higa mansub radioaktiv kimyoviy element, lantanoidlarga kiradi. Tartib raqami 61, eng uzok, mavjud bo’luvchi izo- topining massa soni 145. Suyuklanish t-rasi 1080°, … Read More

Prolyuviy (lot. proluo — yuvaman, oqim b-n chiqaraman) — tog’jinslari- ning yog’ingarchilik ta’sirida yuvilishi- dan hosil bo’lgan g’ovak jinslar. P. tog’ etaklaridagi tekislikka oqim ta’siri- da kelib, devorga o’xshash turli … Read More

Prolin, a-pirrolidinkarbon kis- lota, C2H9O2N — rangsiz kristall mod- da. Mol. m. 115,1, suvda yaxshi, spirtda oz eriydi. 3 ta stereoizomeri ma’lum: D, L va DL (suyuklanish t-rasi 205° dan … Read More

Proktologiya (Yun. proktos — to’g’ri ichak va …logiya) — tibbiyotning bir bo’limi. To’gri ichak, anal kanali va oraliq sohasi kasalliklarining eti- ologiyasi, patogenezi, morfologiyasi, Fi- ziologiyasi, diagnostikasi va davolash usullarini … Read More

Proktit (Yun. proktos — yo’g’on ichak, itis — yallig’lanish) — to’g’ri ichak shilliq qavatining yallig’lanishi. Yo’g’on ichakning Qar qanday yallig’lanishi (mas, kolit), to’g’ri ichakdagi turli o’zgarishlar oqibatida kelib chiqadi. P.ga … Read More

Prokofev Sergey Sergeevich [1891. 11 (23).4, Donesk viloyati Sonsov- ka qishlog’i — 1953.5.3, Moskva] — rus kompozitori, pianinochi, dirijyor, xalq artisti (1947). Italiya (1934), Shvesiya (1947) musiqa akademiyalari a’zosi. Peterburg … Read More

Prokariotlar (lot. pro — ol- dingi, ilgarigi va karion — yadro) — hujayra-sida membrana b-n chegaralan-gan yadrosi bo’lmagan organizmlar. P.ga bakteriyalar, tsianobakteriyalar, arxe- bakteriyalar ki-radi. DNK, oqsil va RNK dan … Read More

Projektor (lot. proectus — ol- dinga irg’itilgan) — optik tizimlar yorda-mida lampaning yorug’lik oqimini ma’lum fazoviy burchak ostida to’plab yo’naltiruvchi yoritish asbobi. P.ning optik tizimi sifatida ko’zgu va Lin- zalar, … Read More