Bo'lim: P harfi

Platon (Platon) Afinalik, Aflo- tun (haqiqiy ismi Aristokl; mil. AV. taxm. 427.27.5 — Afina — 347) — yunon faylasufi, platonizm asoschisi. So- kratttg shogirdi. Sokrat unga «P.»(keng elkali, keng ko’krakli … Read More

Platina rudalari – tarki- bida platina metallari (Pt, Pd, Ir, Rh, Os, Ru) minerallari bo’lgan tabiiy hosilalar, tog’jinslari. P.r.ning kon ahamiyatidagi nisbatan katta uyumlari kamdan kam uchraydi. P.r. konlari tub … Read More

Platina metallari, platino- idlar — Mendeleev davriy sistemasi- ning VIII guruhiga mansub 6 ta kimyoviy elementdan iborat oila. P.m.ga ruteniy Ru (tartib raqami 44), rodiy Rh (45), palladiy Pd(46) — … Read More

Pnevmotoraks (Yun. Pneuma — havo, nafas va thorax — ko’krak) — plevraning visseral (ichki) va parie- tal (tashqi) varaqlari oralig’iga havo to’planishi; patologik holat. P. bir to- monlama yoki ikki … Read More

Poyabzal — oyoq kiyimi. Oyoqni is-siq, sovuq, nam, loy, chang va shikast- lanishdan saqlaydi. Ibtidoiy odamlar- ni tabiat noqulayliklari (issiqsovuq, yomg’ir-qor, chang-to’zon, tikanak kirishi, chag’ir tosh botishi, ilonchayon chaqishi va … Read More

Poykend, Poykand — qad. Karvon yo’li ustida qad ko’targan shahar xaro- basi (mil. AV. 4-3—mil. 11-a.lar). Bu- xorodan 44 km Jan.-g’arbda, Jondor va Qorako’l tumanlari tutashgan xududda joylashgan. O’rta asr … Read More

Poydevor, fundament (lot. fundamentum — asos) — imorat va insho- otning ost qismi yoki mashina (kompres- sor, nasos, stanok)ning asosi. Ularning ogirligi P. orqali tabiiy yoki sun’iy zaminga tushadi. P. … Read More

Pokiston, Pokiston Islom Re- spublikasi (Islami Jamhyriya Pakistan) — Osiyo Jan.da, Hindiston ya.o.ning shim.-g’arbidagi davlat. Mayd. 803,9 ming km2. Aholisi 147,6 mln. kishi (2002). Poytaxti — Islomobod sh. Ma’muriy jihatdan … Read More

Poligrafiya (poli… va … gra- fiya) — gaz., jur., kitob, plakat va b. bosma mahsulotlar tayyorlash b-n bogliq texnika sohasi; matn va grafik tasvir- lardan nusxa ko’paytiradigan texnika vositalari majmui; … Read More

Poligonometriya (Yun. polygonos — ko’pburchakli va …metriya) — Er sir-tidagi nuqtalarning o’zaro vaziyatini aniqlash usullaridan biri. Serdaraxt va ko’p binoli joylarda tri- angulyasiya o’rniga qo’llaniladi. Geode- zik tayanch shoxobchalarini (q. … Read More