Bo'lim: P harfi

Pirargirit (Yunoncha pyr — olov va argyros — kumush) — kimyoviy tarkibi Ag3SbS3 dan iborat mineral; tarkibida 59,76% Ag; 22,48% Sb; 17,76% S mavjud. Trigonal singoniyada kristallanadi. Noto’g’ri shakldagi donacha … Read More

Piranyalar, piranyasimonlar (Serrasalmidae) — chuchuk suv baliqlari oilasi. Uzunligi 25-60 santimetr. Gavdasi 2 yondan yassilashgan. Jag’larida o’tkir tishlari bor. 15 turi Amazonka va Orinoko daryolari havzasida, Janubiy Amerikaning shimoliy-Sharqiy qismida … Read More

Pirandello (Pirandello) Luiji (1867.28.6, Jirjenti, Agrijento — 1936.10.12, Rim) — italyan yozuvchisi, dramaturgi. 1889 y. birinchi she’riy to’plami, 1901 yilda birinchi romani — «chetlashtirilgan ayol» bosilgan. «Marhum Mitta Paskal» (1904) … Read More

Piranograf (Yunoncha rug — olov, apo — yuqorida va …graf) — to’g’ri tushayotgan yoki tarqoq quyosh radiatsiyasi (nuri)ni uzluksiz qayd qilib borish uchun mo’ljallangan asbob. Quyosh radiatsiyasini o’lchaydigan asbob — … Read More

Piperidin (geksagidropiridin, pentametilenimin), C5H,,N — rangsiz suyuqlik. Molekulyar modda 85,15. Suyuqlanish temperaturasi -9°, qaynash temperaturasi 106,4° (760 mm sim. ust.). Suv va ko’pchilik organik erituvchilarga yaxshi aralashadi. Suv bilan azeotrop … Read More

Piperazin (geksagidropera-zin, dietilendiamin), C4H10N2 — rangsiz kristall modda. Molekulyar modda 86,14; suyuqlanish temperaturasi 112°, qaynash temperaturasi 146°, suvda, spirtda yaxshi eriydi, efirda erimaydi; havodagi S02ni yutadi. Piperazin — 2 kislotali … Read More

Piza — Italiyaning Markaziy qismidagi shahar, Arno daryosi bo’yida. Piza provintsiyasining ma’muriy markazi. Aholisi 85,3 ming kishi (2001). Transport yo’llari tuguni. Aeroporti xalqaro ahamiyatga ega. Kema qatnaydigan kanal orqali Livorno … Read More

Perxlorat kislota, NS1O4 -rangsiz, havoda tutovchi gifoskopik suyuqlik. Suvdagi eritmasi kaliy Perxloratga sulfat kislota ta’sir ettirib olinadi. Perxlorat kislota xlorning kislorodli kislotalaridan eng barqarori va ma’lum kislotalar ichida eng kuchlisi … Read More

Pyotr III Fyodorovich, Karl Pyotr Ulrix [1728.10(21).2, Kil, Germaniya — 1762.7(18).7, Ropsha, Peterburg yaqinida] — Rossiya imperatori (1761-62). Nemis gersogi Karl Fridrix va Pyotr I ning qizi — Anna Petrovnaning … Read More

Pero — 1) siyoh, tush va boshqalar. Suyuq bo’yoqlar bilan yozish va rasm ishlashda foydalanadigan asbob; qadimdan yozishda uchi o’tkirlashtirilgan qush patlari, qamish va boshqalardan tayyorlangan Pero ishlatilgan. 18- asr … Read More