Bo'lim: Q harfi

Qaldirg’ochlar — sayroqi chumchuqsimonlar oilasi. Uzunligi 10— 23 santimetr. Qanotlari uzun va ingichka; uzoq va tez (27,5 m/sekundgacha) uchishga moslashgan. Deyarli faqat hasharotlar bilan oziqlanadi. Oyoqlari kalta, yerda yaxshi yurolmaydi. … Read More

Qalqontumshuq ilonlar, bo’shilonlar — shaqildoq ilonlar oilasiga mansub ilonlar urug’i. Uzunligi 1,6 metrgacha. Rangi ola, boshining oldingi uchidagi ayrim qalqonlari kengaygan (nomi shundan). 14 turi (jumladan, 10 tasi Osiyoda, qolganlari … Read More

Qamashi — Qashqadaryo viloyatidagi shahar (1978 yildan). Qamashi tumani markazi (1974 yil 23 dekabrgacha Qamashi qishlog’i). Temir yo’l stantsiyasi. Qamashidan Qarshi shahrigacha 63 kilometr. Mahalliy ma’lumotlar bo’yicha Qamashi nomi o’zbek-qo’ng’irot … Read More

Qamish — boshoqdoshlarga mansub ko’p yillik ildizpoyali o’simlik turkumi. O’zbekistonda oddiy Qamish (R. sottishz TPP.) turi tarqalgan. Poyasi tik o’sadi, bo’yi 3-5 metrgacha yetadi, silliq, shoxlamaydi. Barglari navbatma-navbat joylashgan, uzun … Read More

Qon chiqarish — davo maqsadida qon tomirlaridan (ko’pincha venadan) qon chiqarish; bunda venani teshib (venepunktsiya) yoki tilib (venesektsiya) qon chiqariladi. O’tkir yurak yetishmovchiligida yurakka kelayotgan qon oqimini kamaytirish va uning … Read More

«Qomus ul-a’lom» (Arabcha — «Mashhur shaxslar qomusi») — 1888-99 yillarda Istanbulda turk tilida nashr etilgan 6 jilddan iborat universal entsiklopediya. Muharriri va noshiri – Sh.Somiy (1850-1904). «Qomus ul-a’lom»da o’sha davrdagi … Read More

Qoldiq konlar — yer po’stining ustki qismida shakllangan foydali qazilma yotqiziklari; tog’ jinslarining nurash mahsulidan tashkil topadi. Qoldiq konlar erigan birikmalarni va erishi qiyin bo’lgan minerallar (temir, marganes, nikel va … Read More

Qo’stanay (1893-95 yillarda Nikolayevsk) — Qozog’iston Respublikasidagi shahar, Qustanay viloyati markazi. Tobol daryosining chap sohilida. Shaharni Abelsoy jari ikkiga bo’lib turadi. Temir yo’l chorrahasi. Aholisi 207,1 ming kishi (2002). Shaharga … Read More

Qo’rg’oshin-organik birikmalar — molekulasida uglerod — qo’rg’oshin (S—R) bog’i bo’lgan birikmalar. Qo’rg’oshin-organik birikmalarning asosiy tiplari: K4R, K3RX, K2RX2, K2RX3, K2RO, KR va K3R — RK3 (K — organik radikal, X … Read More

Qo’rg’ontepa suv ombori – Farg’ona viloyatining Oltiariq tumani Janubda, Oltiariq shaharchasidan 10 kilometr uzoqlikda barpo etilgan gidrotexnika inshooti. Shohimardon daryosi va Fayziobodsoy suvini mavsumiy yig’adi. 1-navbati 1975-77, 1-navbati 1980-81 yillarda … Read More