Bo'lim: Q harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Qori-Qur’onning barcha suralarini yod olgan va uni qiroat bilan aytadigan kishi. Qorilar qorixonada tayyorlangan.

Qoraxoniylar-O’rta Osiyoda Qoraxoniylar davlatini (927-1212) idora etgan sulola. Asoschisi – Abdulkarim Sotuq Bug’roxon (Qoraxon). 1212 yili qoraxoniylarning so’nggi vakili Qilich Arslon ibn Qilich Muhammad Xorazmshoh tomonidan o’ldirilgan.

Qoraunos-XV asrning ikkinchi yarmida, Abulxayrxon tashkil etgan ko’chmanchi o’zbeklar davlatida ko’chmanchi o’zbeklar mo’g’ullarni qoraunos, ya’ni metislar deb atashgan. Bir vaqtlar mo’g’ullar ham Movarounnahrning XIII-XIV asrlardagi aholisini shunday nom bilan ataganlar. … Read More

Qozoq-o’z xalqi va qavmidan ajralib ketgan odamlar; taxt uchun kurashda yengilsa-da, ammo o’z huquqidan voz kechmagan va o’z tarafdorlariga boshchilik qilib, muxoliflari bilan qulay fursat poylab kurashadigan sulola vakili. XIV-XVI … Read More

Qozixona-qozi tomonidan sudlov ishlarini amalga oshiradigan mahkama. Shariatga ko’ra qozixonalar masjid qoshida bo’lishi kerak bo’lsa-da, ko’pgina sudlov ishlari qozilarning uylarida, bozor kunlar esa bozorlarda ko’rilgan. O’rta Osiyo hududidagi xonliklarda har … Read More

Qozikalon-Buxoro amirligida dindorlar va mullalarning boshlig’i, ya’ni raisi bo’lgan. Shu bilan birga bu davrda barcha musulmon davlatlarida bo’lgani kabi, Buxoroda ham huquq masalalari dinga qarashli bo’lib, dindorlar qo’lida ekanligi sababli … Read More

Qozi rikob-Buxoro amirlarining rikobida xizmatda bo’lgan qozi.

Qozi kalon-O’rta Osiyo xonliklarida, jumladan, Buxoroda barcha qozilar boshlig’i hisoblanib, bosh qozi ham diniy, ham adliya ishlarini boshqargan.

Qurama-o’zbek xalqi tarkibidagi etnik guruhlardan biri. Quramalarning ayrim guruhlari qozoq, qirg’iz va turkman xalqlarining tarkibiga ham kirgan. O’tmishda quramalarning ko’pchiligi o’zbek xalqi bilan alashib ketgan bo’lishiga qaramasdan, ularning salmoqli qismi … Read More

Qozi askar – lashkar va qo’shindagi qozi.