Bo'lim: R harfi

Rebinder effekti — qattiq sathda sirt faol moddalar (SFM) ning o’z-o’zidan adsorbtsiyalanib, sathda erkin energiyani kamaytirishi va ayni vaqtda o’zida qattiq jism mustahkamligini pasaytirishi. Qattiq jism mustahkamligining adsorbtsion pasayishi rus … Read More

Reanimatsiya (re… va lotincha animatio — jonlantirish, tiriltirish) — klinik o’lim holatidagi kishilarni tiriltirish, shuningdek, hayotiy muhim a’zolarning baxtsiz hodisalar, kasallik va uning asoratlari natijasida to’satdan yo’qolgan yoki o’zgargan funktsiyalarini … Read More

Reanimatologiya (reanimatsiya va … logiya) — organizmni jonlantirish va tasodifiy o’limdan saqlab qolish haqidagi fan; tibbiyotning bir bo’limi. Reanimatologiya, asosan, shikastlanish, operatsiya paytida, shuningdek, klinik amaliyotda nafas a’zolari, qon aylanishi, … Read More

Realgar (Arabcha — raxj alxar — gor changi, kon changi) — sulfidlar sinfiga mansub mineral. Kimyoviy formulasi AsS. Kristallari monoklin singoniyali, qisqa va uzun (5 santimetrgacha) prizmali, ignasimon. Tarkibida 70,1% … Read More

Realizm — voqelikni, mavjud borliqni badiiy adabiyot va san’at (tasviriy san’at, teatr, musiqa va boshqalar)ning ifoda vositalari orqali o’ziga o’xshash shakllarda haqqoniy aks ettirish. Adabiyotda Realizm — hayotni voqelikdagi voqea … Read More

Revgariy Xoja Orif, Mohitobon (12-asr o’rtalari, Shofirkon tumani Revgar qishlog’i -1259) — xojagon naqshbandiya tariqatining yirik namoyandasi va nazariyotchilaridan biri. Bahouddin Naqshbandning ma’naviy ustozlaridan hisoblanadi. «Qutbul avliyo» (valiylar yo’lboshchisi) unvoni … Read More

Reabilitatsiya — huquqni muhofaza qiluvchi davlat organlari tomonidan jinoyat sodir etishda asossiz gumon qilingan yoxud ayblangan shaxs sha’ni va qadr-qimmatining tiklanishi. Reabilitatsiya inson huquqlariiya kafolatlashning o’ziga xos turi. Reabilitatsiya huquqiy … Read More

Rekviem (lotincha reguiem — orom, tinchlik) — marxumlar xotirasiga bag’ishlangan messa turi, diniy musiqa janri, lotin matnlariga aytiladigan vokal yoki vokal cholg’u turkumi. Tantanavor Messadan ba’zi («Gloria», «Credo») qismlarining o’rniga … Read More

Rekapitulyatsiya (lotincha recapitulatio) (biologiyada) — embriogenezda organizmning voyaga yetgan ajdodlari belgilarining takrorlanishi. Yuksak organizmlar embrionining birmuncha tuban tuzilgan guruhlar voyaga yetgan davriga o’xshashligini ilk bor nemis biologi I. Mekkel (1811) … Read More

Reyn slanesli tog’lari — Reyn daryosi o’rta oqimining har ikki sohilida joylashgan tog’lar, asosan, Germaniya hududida. Shimoldan janubga 150 kilometr, g’arbdan sharqqa 400 kilometrga cho’zilgan. O’rtacha balandligi 500-600 metr, eng … Read More