Bo'lim: T harfi

Tinbergen (Tinbergen) Yan (1903.12.4, Gaaga 1994, Rotterdam) — golland iqtisodchisi, hoz. zamon matematik ekonomiya vakillaridan biri, Niderlandiya FA a’zosi. 1933 y.dan Rotterdmdagi Niderlandiya iqtisodiy fanlar maktabi prof., 1945-55 y.larda Markaziy … Read More

Tindal effekti — bir jinsli bo’lmagan xira optik muhitda yorug’likning sochilishi. Mas., shishadan yasalgan kub shaklidagi kyuvetka (vannacha)ga sut aralashtirilgan suv solib, uning asosidan yorug’lik tushirilsa, bu yorug’lik nurining izi … Read More

Timpanal organlar (Yun. tympanon — timpan — nog’ora) — hasharotlar (to’g’ri qanotlilar, jizildoqlar, ayrim kapalaklar, to’rqanotlilar)ning ovoz chiqarish organlari; o’z turi va ayrim yirtqichlar (mas., ko’rshapalaklar exolokasiya) signallarini qabul qiladi. … Read More

TIMISHOARE — Ruminiyaning g’arbiy qismidagi shahar, bega daryosi bo’yida. Timish judesining ma’muriy markazi. Aholisi 324,3 ming kishi (1998). Transport yo’llarining yirik tuguni. Aeroporti xalqaro axamiyatga ega. Mashinasozlik (jumladan, elektrotexnika va … Read More

Timiryazev Kliment Arkadevich [1843.22.5(3.6), Peterburg 1920.28.4, Moskva] — rus olimi, tabiatshunosdarvinist, o’simliklar fiziologiyasi maktabining asoschisi. Peterburg FA muxbir a’zosi (1890). D. I. Mendeleev boshchiligida o’simliklarni oziklantirish ustida ish olib borgan. … Read More

Tilla qo’ng’izlar (Buprestidae) qo’ng’izlar oilasi. Tanasining uz. 3-100 mm. Ko’pincha yaltiroq tusda. T.q. yozning issiq oylarida uchadi. O’simliklar tanasi, bargi va gullarida (ayrim mayda turlari) uchraydi. O’simlik to’qimalari bilan oziklanadi. … Read More

Tillako’z pashshalar (Chrysops) — so’nalar oilasiga mansub pashshalar urug’i. Uz. 1-2 sm. 200 tacha, jumladan O’zbekistonda 7 turi ma’lum. Ko’pchilik turlari o’rmon mintaqasi uchun xos (ayniqsa Sibirda ko’p uchraydi). Lichinkalari, … Read More

TILLAKO’ZLAR (Chrysopidae) to’rtqanotlilar turkumiga mansub hasharotlar oilasi. Ko’zi bo’rtib chiqqan, tillasimon yaltiraydi (nomi ham shundan), mo’ylovlari ingichka, uzun, qanoti yoyilganda 4 sm gacha. Tuxumini o’simlikning bargi va poyalariga qo’yadi. Er … Read More

Tillarning genealogik tasnifi — tillarning kelib chiqishi va qarindoshligini aniklashga asoslangan tasnif. Dastlabki, ilk asos tildan kelib chiqqan tillar o’zaro qarindosh tillar hisoblanadi (mas., hoz. 20 dan ortiq turkiy tillar … Read More

Tilog’och (Larix) —qarag’aydoshlar oilasiga mansub ignabargli daraxtlar turkumi. 20 ga yaqin turi bor. Evropa Osiyo va shim. Amerikada usadi. Bir uyli, ayrim jinsli o’simlik. Bo’yi 20-25 m (50 m gacha, … Read More