Bo'lim: Ts harfi

TSOKOL (italyancha zoccolo) — 1) bino, inshoot devorining, ustun, haykal va boshqalarning pastki qalinlashgan qismi; poydevoryait davomi, ya’ni yer sirtidan chiqib turadigan qismi. Tsokol pishiq g’isht, beton yoki temir-beton bloklardan … Read More

TSITSERO — 1) bosmaxona shrifti. O’lchami (kegli) 12 punkt (4,51 millimetr) ga teng. Dastlab, Tsitseronning «xatlar» asarini chop qilishda qo’llanilgan (Rim, 1467 yil, nomi shundan). Tsitsero asosan bolalar uchun mo’ljallangan … Read More

TSIXLASOMALAR (Cichlasoma) -olabug’a baliqlar turkumi urug’i. Uzunligi 10-30 santimetr. Tanasi baland, ikki yondan siqiq. Erkaklarida orqa va anal suzgichlari keyingi cheti uzun va o’tkir. Rangi har xil, ko’pincha dog’lari yo’l-yo’l … Read More

TSITOTOMIYA (TSITO… va Yunoncha tome — ayirish, kesish), tsitokinez — mitoz yoki meyoz telofazasida ona hujayraning ikki qizlik hujayraga ajralishi. Ko’pchilik o’simlik hujayralarida Tsitotomiya tsitoplazma o’rtasida to’siq shakllanishi orqali sodir … Read More

TSITOLIZ (TSITO… va …Liz) — hayvon va o’simlik hujayrasining butunlay yoki qisman erishi. Tsitolizda lizosomalar faollik ko’rsatadi. Tsitoliz, odatda, fiziologik jarayonlar (masalan, metamorfoz) hamda har xil patologik holatlarda ham sodir … Read More

…TSIT, TSITO… (Yunoncha kytos — idish; ombor; bu o’rinda — hujayra) — o’zlashma qo’shma so’zlarning tarkibiy qismi; o’zi ishtirok etgan so’zning hayvon yoki o’simlik hujayralariga aloqadorligini ko’rsatadi (masalan, leykosit, fagosit, … Read More

TSISTERNA (lotincha — suv havzasi, hovuz) — suyuqliklar, suyultirilgan gazlar, to’kiladigan mahsulotlar (neft mahsulotlari, sut, un, tsement va boshqalar) ni saqlash yoki tashish uchun mo’ljallangan sun’iy berk idish. Beton, temir-beton, … Read More

TSIRKAN RITMLAR (lotincha circa -yaqin, yonida, annus — yil), yillikka o’xshash ritmlar, tsirkannulal ritm — biologik jarayonlar va hodisalarning taxminan 10 oydan 13 oygacha muddat ichida takrorlanib turishi. Faqat doimiy … Read More

TSINKOBUROV GEORGIY IVANOVICH (1919.15.6, Krasnodar — 2000.18.12, Toshkent) — O’zbekistan xalq artisti (1979). 2-jahon urushi qatnashchisi. 1950-89 yillar rus yosh tomoshabinlar teatrida aktyor. Ferdinand («makr va muhabbat»), Sasha («ikki kapitan»), … Read More

TSINIZM (lotincha Kynismos — kiniklar ta’limoti) — jamiyat madaniyati, uning ma’naviy va ayniqsa, axloqiy qadriyatlarini nazar-pisand qilmaslik, umum e’tirof etgan axloq-odob me’yorlariga nafrat bilan munosabatda bo’lish; behayolik, yuzsizlik.