Bo'lim: X harfi

Xanikov Nikolay Vladimirovich (1819.24.10, Kaluga gubernyasining Lixvinsk uezdi — 1878.3.11, Parij yaqinidagi Rambule) — maxsus topshiriq bilan Buxoro amirligiga yuborilgan rus geografi, sharqshunosi va diplomati. Tsarskoe Selodagi litsey (1836)ni tugatib … Read More

Xelsinki, Gelsingfors Finlyandiya poytaxti. Usimalyanining ma’muriy markazi. Aholisi 551,1 ming kishi (1999). Transport yo’llarining muhim chorrahasi. Fin qo’ltig’i sohilidagi port. Malmi aeroporti xalqaro ahamiyatga ega. Mamlakatning muhim iqtisodiy, moliya va … Read More

Xemosterilizatorlar, hasharot xemosterilizatorlari — beggusht qilish xususiyatiga ega bo’lgan kimyoviy moddalar. Zararkunanda hasharotlarga qarshi biologik kurashda foydalaniladi (ular organizmida genetik va funktsional o’zgarishlarni vujudga keltiradi). Uch guruhga bo’linadi. Antimetabolitlar — … Read More

Xett podsholigi — Kichik Osiyodagi qadimgi davlat (miloddan avvalgi 18-12-asr boshlari). Tarkibiga xettlar, xattlar va boshqa etnik guruhlar kirgan. Xettlar podshosi Anittas davri (taxminan 18-asr)da Anatoliyaning ba’zi viloyatlari birlasha boshlagan. … Read More

Xettlar — Kichik Osiyoda qadimda yashagan xalq. Xett tilida so’zlashgan. Shuning uchun ham odatda Xettlar yoki ularning avlodlari kichik Osiyoga Bolqon («g’arbiy» nazariya) yoki Kavkaz orqali («Sharqiy» nazariya) kelib joylashgan … Read More

«Xiva gilami» aktsiyadorlik jamiyati — Gilamchilik sanoatining yirik korxonasi. «O’zbekyengilsanoat» davlat aktsiyadorlik kompaniyasi tarkibiga kiradi. Gilam, gilam maxsulotlari, kalava ip ishlab chiqaradi. Korxona Xiva gilam kombinati nomi bilan qurilgan (yillik … Read More

Xidiraliyev Inomjon (Inog’omjon) (1891.23.2, Namangan uezdi Pop volostidagi Iskovat qishlog’i — 1928.31.12, Moskva) — davlat va jamoat arbobi, diplomat. Xidiraliyev 1919 yildan turli sovet idoralarida mas’ul lavozimlarda ishladi: Farg’ona viloyati … Read More

Xivchinlilar (Mastigophora) sarkomastigoforalar tipiga mansub bir hujayrali hayvonlar sinfi (boshqa sistemaga ko’ra kenja tip). 2 kenja sinf — o’simliksimon Xivchinlilar va hayvonsimon Xivchinlilarga ajratiladi. O’simliksimon Xivchinlilarni botaniklar o’simliklar dunyosiga kiritishadi. … Read More

Xettlar madaniyati – miloddan avvalgi 2-ming yillikda ravnaq topgan Xett podsholigida shakllangan madaniyat. Podsholar qarorgohi bo’lgan Xattusas shahri (Kichik Osiyodagi hozirgi Bog’ozko’y shahri) barcha Xett shaharlari kabi doirasimon tarhli, mudofaa … Read More

Xeliseralilar (Chelicerata) bo’g’imoyoqlilar tipiga mansub umurtqasiz hayvonlar kenja tipi. Uzunligi 0,05 millimetrdan (ayrim kanalar) 1,8 metrgacha (qazilma yevriptidlar). Xeliseralilarning boshi va 6 ta, ko’krak bo’g’imi qo’shilib, boshko’krakni hosil qiladi. Qorin … Read More