Bo'lim: Z harfi

ZIYATOV PARDA (1947.14.1, Jizzax tumani) — O’zbekiston qahramoni (1998). Samarqand mevasabzavot texnikumini tugatgan (1967). Mehnat faoliyatini 1958 yilda Jizzax tumanidagi «Moskva» (hozirgi H. Nosirov nomli) jamoa xo’jaligida kolxozchi bo’lib boshlagan. … Read More

ZICHLIK (r) — 1) moddaning asosiy tafsilotlaridan biri; son jihatdan jismning hajm birligidagi massasiga teng: p = f, bunda r — jism zichli gi, t — massasi, V— hajmi. Bir … Read More

ZIRHLILAR (Dasypodidae) — chalatishlilar turkumi oilasi. Janubiy Amerikada yuqori paleosendan va shimoliy Amerikada pleystosendan ma’lum. Tanasining uzunligi 12 santimetrdan 100 santimetr, dumi 2,5 santimetrdan 50 santimetr, og’irligi 0,3 dan 55 … Read More

ZIRH PO’LATI — harbiy mashinalar va ob’yektlarni himoya qilish uchun ishlatiladigan po’lat. Legirlangan po’lat jumlasiga kiradi. Tarkibida 2,5% gacha xrom, 3% gacha nikel, 0,6% gacha molibden, 0,2% gacha vanadiy, 1,5% … Read More

ZIRH — 1) odamlarni, harbiy texnikani, qurol-yarog’, turli mudofaa inshootlarini o’q, snaryad, aviatsiya bombalari va yadro portlashlarning shikast beruvchi ta’sirlaridan himoya qiluvchi vosita. Asosan, zirh po’latidan qilinadi. Zirh o’q va … Read More

ZIRO — qadimgi uzunlik o’lchov birligi; ko’pgina Sharq mamlakatlarida qo’llanilgan. Forsiylarning gaziga, turkiylarning qarisita to’g’ri keladi; o’rtacha qiymati 54,04 santimetr. Ishlatilish joyiga qarab har xil qiymatga ega bo’lgan. Eronda Ziro … Read More

ZIRKDOSHLAR (Berberidaceae) ikki urug’pallalilar yoki magnoliyasimonlar sinfiga mansub o’simliklar oilasi. Ko’p yillik o’t, buta yoki daraxtlar. Guli ikki jinsli, gulqo’rg’oni sariq, bir necha (4-5) qator bo’lib joylashgan, har bir qatorda … Read More

ZIRK (Berberis vulgaris L.), qoraqand— zirkdoshlar (zirkgullilar oilasi) ga mansub butalar turkumi. Barglari qalin, qisqa bandli, ketma-ket joylashgan. Guli sariq, qo’sh gulqo’rg’onli, shingilga to’plangan; mevasi rezavor. Shimol yarim sharda tarqalgan. … Read More

ZIRVAK — palovning guruch solishdan oldin qovurib, suv solib qaynatib qo’yilgan masallig’i. Zirvak palov tayyorlashdagi eng muhim jarayonlardan biri. Dog’langan yog’da avval piyoz, so’ng go’sht, sabzi qovuriladi. Qovurish me’yoriga yetgach, … Read More

ZIRAFKAND, Zirofkand (forscha — pastga sakrash, tushish).