ZOG’NUL

ZOG’NUL (fors, zog’ — qarg’a va nul — tumshuq) — qadimgi urush quroli. Har xil metalldan yasalgan; zo’g’atasi qarg’a boshiga, uchi qarg’a tumshug’iga o’xshash, dastasi yog’ochdan bo’lgan. Hindistonda, ayniqsa, Bobiriylar … Read More

ZOSHCHENKO MIXAIL MIXAYLOVICH

ZOSHCHENKO MIXAIL MIXAYLOVICH [1895.29.7 (10.8), Peterburg -1958.22.7, Leningrad] — rus yozuvchisi, hajvchi, «Og’a-ini Serapionovlar» adabiy guruhining a’zosi. 1921 yildan vaqtli matbuotda kichik asarlar bilan muntazam katnasha boshlagan. «Nazar Ilich, janob … Read More

ZOTILJAM

ZOTILJAM, pnevmoniya — o’pka yallig’lanishi, o’pkaning infektsion kasalligi, mustaqil kasallik yoki boshqa kasalliklarning asorati qisoblanadi. Zotiljamni turli bakteriyalar (pnevmokokk, streptokokk, stafilokokklar) va viruslar qo’zg’atadi. Kasallikning yuzaga kelishi va rivojlanishiga odamning … Read More

ZOT

ZOT (chorvachilikda) — kelib chiqishi (ajdodi) ma’lum, biologik va foydali xususiyatlari bir xil o’xshashlikda hamda avlodlariga o’z belgilarini to’liq o’tkaza oladigan, muayyan tabiiy-iqlim sharoitida yaratilgan hayvonlar guruhi. Zot faqat inson … Read More

ZORGE RIXARD

ZORGE RIXARD (1895. 22. 9, Boku – 1944. 7. 11, Tokio) — mashhur razvedkachi, 2-jahon urushi qahramoni (1964 yil, o’limidan so’ng). 30-40-yillarda nemis jurnalisti sifatida Germaniya, Xitoy va Yaponiyada bo’lib, … Read More

ZOOSIDLAR

ZOOSIDLAR (Zoo… va lotincha caeda — o’ldiraman, yo’qotaman) — qishloq xo’jalik zararkunandalari, asosan, kemiruvchilar (Rodentisidlar), kalamushlar (ratitsidlar) va qushlar — kaptarlar, chumchuqlar, g’urraklar (avisidlar)ga qarshi kurashda qo’llaniladigan kimyoviy preparatlar. Pestisidlar … Read More

ZOOSENOZ

ZOOSENOZ (Zoo… va Yunoncha koinos — umumiy) — biosenoz tarkibiga kiradigan hayvonlar jamoasi. Odatda, Zoosenoz tushunchasi yer yuzining bir xil ekologik sharoitga ega bo’lgan qismida hayot kechiradigan hayvonlar majmuasiga nisbatan … Read More

ZOOXORIYA

ZOOXORIYA (Zoo… va Yunoncha choreo — tarqataman) — o’simliklar mevasi, urug’i, sporasi va boshqalarning hayvonlar yordamida tarqalishi. Zooxoriya bir necha xilga bo’linadi: epizooxoriya — meva va urug’larning hayvonlar tanasi sirtiga … Read More

ZOOXLORELLALAR

ZOOXLORELLALAR (Zoochlorella) — turli umurtqasiz hayvonlar (infuzoriyalar, gidralar, g’ovaqtanlilar va boshqalar) tanasida simbioz yashaydigan bir hujayrali yashil suvo’tlarning umumiy nomi. Zooxlorellarning hayvonlar bilan birga yashashi har ikkala organizm uchun ham … Read More