Bo'lim: Z harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Zunnor (arabcha)-chilvir, musulmon davlatlarida yashovchi yahudiy va xristianlar majburan bo’yni va beliga bog’lab yuradigan va ma’lum bir rangdagi chilvir; Buxoro amirligida mahalliy yahudiylar majburan belilga bog’lab yurgan chilvir.

Zulhijja (arabcha)-qamariy oylarning oxirgisi, haj kunlari, Qurbon hayiti shu oyda bo’ladi.

Zulqarnayn (arabcha-ikki shohli)-musulmonlar orasida tarqalgan qadimgi rivoyatlarga ko’ra, dunyoning Chin (Xitoy)ga qadar yerlarini zabt etib, u yerda ya’juj va ma’juj yo’liga ulkan to’siq qurgan podshoh. Ayni vaqda, ham Sharq, ham … Read More

Zuavlar (fransuzcha zouaves, arabcha zua-ua so’zidan, Jazoirdagi qabilalardan biri)-1) fransuz mustamlaka qo’shinlarida XIX-XX asrlarda yengil qurollangan piyoda qo’shin turi; Shimoliy Afrikada fransuzlar va mahalliy aholi vakillaridan tuzilgan. XIX-XX asrlardagi ko’pgina … Read More

Zohidlik, asketizm (yunoncha asketis-mashq)-tarkidunyochilik, saqlanish. Xudoning marhamatiga musharraf bo’lish uchun tarkidunyo qilish zarurligi haqidagi diniy tasavvur. Zohidlik xristianlikda monaxlikda ko’rinsa, islomda darvishlik, chilla o’tirish, ro’za tutish, zikr tushish kabilarda namoyon … Read More

Zolotnik (ruscha)-qadimgi rus og’irlik o’lchovi; 1 Zolotnik=1/96 funt=4,266 gramm.

Zoviya (arabcha)-o’rta asrlarda din ilmlarini o’rgatish uchun qurilgan takya, darvishlar zikr tushadign maskan, xonaqoh. Ibn Battutaning xabar berishicha, Zoviyaga kelgan har bir yo’lovchi dastlab hammomga kirar, so’ngra uni taom bilan … Read More

Ziro’ (arabcha)-qadimgi uzunlik o’lchov birligi; ko’pgina Sharq mamlakatlarida qo’llanilgan. Forsiylarning gaziga, turkiylarning qarisiga to’g’ri keladi; o’rtacha qiymati 54,04 santimetr. Ishlatilish joyiga qarab har xil qiymatga ega bo’lgan. Eronda 1 Ziro’=1 … Read More

Zinjantrop (Zinj-Sharqiy Afrikaning qadimgi arabcha nomi va yunoncha antropos-odam)-avstralopiteklarga mansub qadimgi qazilma odamsimon maymun. Zinjantrop bosh skeletini ilk bor arxeologik Luis Liki 1959 yili Olduvay darasi (Tanzaniya)dan topgan. Liki uning … Read More

Zimma, Zimmiy (arabcha (ahli az-zimma)-shartnoma kishilari)-o’rta asrlarda Arab xalifaligida musulmon bo’lmagan aholi (asosan, xristian va yahudiylar)ga ma’muriyat, ikki o’rtada tuzilgan shartnoma asosida shaxs va mulk daxlsizligi, shuningdek, o’z dinlariga erkin … Read More