Mushuklar haqida 50 ta qiziqarli faktlar
Mushuklar ko’p asrlar davomida odamlar bilan birga yashaydigan sirli hayvonlardir. Biz ular haqida hamma narsani bilganga o’xshaymiz, lekin bizda hali ham ajablanadigan narsa bor.
Hammasi bo’lib 33 ta asosiy mushuk zotlari mavjud. Va dunyodagi uy mushuklari soni 500 millionga etadi.
Mushukning yurak urishi odamnikiga qaraganda ancha yuqori va yurak urish tezligi daqiqada 110 dan 140 gacha.
O’rtacha, mushuklar taxminan besh kilogrammni tashkil qiladi, ammo Singapura zotidagi mushuklar faqat ikki yarim kilogrammni tashkil qiladi.
Eng kichik mushuklar – Shri-Lankada yashovchi hind qizil dog’li zotlarining vakillari. Ularning vazni bir yarim kilogrammdan oshmaydi, o’lchami esa 15 santimetrga teng.
Arslon hayvonlarning shohi hisoblansa-da, u eng katta mushuk emas. Arslondan kattaroq yo’lbarslar uch metrgacha o’sadi va og’irligi uch yuz kilogrammga etadi. Yo’lbars bir vaqtning o’zida taxminan 40 kilogramm go’sht yeyishi mumkin.
Angliyada mushuklar g’alla omborlarini qo’riqlashga tayyor. Bitta mushuk ovchi sichqon bir yilda 10 tonnagacha donni tejashi mumkin. Shuningdek, mushuklar oziq-ovqat omborlarini qo’riqlash uchun ishlatiladi va ularga rasman nafaqa beriladi.
Agar mushuk sizning yoningizda ko’tarilgan trubkasi va biroz qaltirash dumi bilan tursa, bu uning sizga bo’lgan sevgisining ifodasidir.
Mushuk tanlov qila olmaganida dumini qimirlatadi.
Xursandchilikdan mushuklar ko’pincha barmoqlarini yoyib, tirnoqlarini bo’shatib, tortib olishadi.
Yovvoyi tabiatda mushuklar dumlarini gorizontal yoki pastda ushlab turadilar va faqat uy mushuklari dumini karnayda ko’tarib yurishlari mumkin.
Uy mushuklari miyovlash orqali bir-biri bilan muloqot qilmaydi. Bu «til» ular faqat odamlar bilan muloqot qilish uchun foydalanadilar.
Hayoti davomida mushuk yuzlab mushukchalarni olib kelishi mumkin.
O’tgan asrning 50-yillarida Texasda Dusti ismli mushuk tug’ilish bo’yicha rekord o’rnatdi – uning uzoq umri davomida undan 400 dan ortiq mushukchalar tug’ildi. Bundan tashqari, so’nggi mushukchalar undan 18 yoshdan oshganida tug’ilgan.
Bitta axlatda omon qolgan mushukchalarning eng ko’p soni 14 dona bo’lib, Janubiy Afrikadagi Bluebell ismli mushukda qayd etilgan.
Mushukning burunidagi teri naqshini barmoq izlari bilan solishtirish mumkin.
Mushukda 517 ta mushak bor. Shu bilan birga, ularning 12 tasi har bir quloqni nazorat qilish uchun ishlatiladi.
Mushuk skeletida inson skeletiga qaraganda deyarli 40 ta ko’proq suyak bor.
Mushukning yoshi odam bilan shunday bog’liq: mushuk 3 yoshga to’lganda, bu taxminan 21 yoshga to’g’ri keladi, 8 yoshda, 40 yoshda va 14 yoshda, 70 yoshda.
Eng uzoq umr ko’rgan mushuk Angliyada Puss ismli. U 36 yoshga to’lganidan bir necha kun o’tib vafot etdi.
Yovvoyi mushuklarning o’rtacha umri uy mushuklariga qaraganda ancha qisqa va taxminan 5 yil.
Argentinada bitta mushuk olti yil davomida daraxtda yashadi va u erda bir necha mushukchalar tug’di.
Mushuklardagi tana harorati odamlardagi kabi deyarli bir xil – 38 daraja.
Uyda mushuk bo’lgan odamlar yurak xurujiga kamroq moyil bo’ladi va o’rtacha hisobda mushuki bo’lmaganlarga qaraganda uzoqroq yashaydi.
Mushuklar sitrus hidini yomon ko’radilar. Bu ma’lum joylarda axlatni oldini olish yoki tirnoqlarni o’tkirlash uchun vositalarni yaratish uchun ishlatiladi.
Mushuklar sizning kayfiyatingizni va ovoz ohangingizni yaxshi tushunadilar, garchi ular buni ko’rsatmasalar ham.
Mushukingiz bilan qanchalik ko’p gaplashsangiz, u siz bilan shunchalik ko’p gaplashadi.
Mushuklar mayda tafsilotlarni yaxshi ajrata olmaydilar, lekin ular qorong’uda juda yaxshi ko’rishadi – ular uchun yorug’likning bir necha yuzdan bir qismi etarli bo’ladi, qachonki inson ko’zlari qorong’uda nimanidir farqlashni to’xtatadi.
Mushuk kuniga deyarli 16 soat uxlaydi. Va u uxlamagan paytdan boshlab – vaqtning uchdan bir qismi o’ziga g’amxo’rlik qiladi.
Mo’ylovlar mushukga nafaqat teshikdan o’tishini aniqlashga, balki butun kosmosda harakatlanishga va harorat, shamol yo’nalishi va boshqa atrof-muhit parametrlari haqida ma’lumot olishga yordam beradi.
Mushukning mo’ylovlari doimo harakatda. Mushuk nimanidir qiziqtirsa, mo’ylovlar oldinga qaraydilar, agar mo’ylovlar orqaga qarasa, u nimadandir qo’rqadi.
Angliyada, statistik ma’lumotlarga ko’ra, har o’n aholiga to’qqizta uy mushuki to’g’ri keladi.
Amerikaliklar yiliga o’rtacha to’rt milliard dollarni mushuklarning ovqatiga sarflashadi, bu chaqaloqlar uchun oziq-ovqatga qaraganda bir milliardga kam.
Dunyodagi eng og’ir mushuk avstraliyalik Ximmi edi. Uning vazni 21 kg edi. Uning beli 84 sm edi.
Eng kichik uy mushuki Himoloy mushuki Tinker Toy edi, uning og’irligi yarim kilogrammdan sal ko’proq va bo’yi 7 sm edi.
Mushuklar faqat panjalaridagi yostiqchalarda terlaydi.
Mushuklar 100 ga yaqin turli xil tovushlarni chiqarishi mumkin – bu itlarga qaraganda o’n baravar ko’p.
Mushuklar juda uzoqni ko’ra oladilar va kamida 70 sm masofadan yaxshi ko’rishadi.
Mushuklar baland tovushlarga uch barobar ko’proq sezgir. Mushuklar tomonidan qabul qilinadigan chastota diapazoni 50 Gts dan 60 kHz gacha, odam hatto 20 kHz balandlikdagi tovushni ham deyarli eshita olmaydi.
Mushuk odamnikidan o’rtacha 14 baravar yaxshiroq hidlaydi.
Agar mushuk o’zini himoya qilsa, u quloqlarini boshiga bosadi va hujum qilganda, ko’proq qo’rqitish uchun quloqlarini yon tomonlarga yoyadi.
Ba’zi ma’lumotlarga ko’ra, mushuklarning yiringlashi inson salomatligiga foydali ta’sir ko’rsatishi mumkin va ularning bioenergiyasi yurak-qon tomir tizimining ishiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi.
Mushuklar g’ayritabiiy qobiliyatlarga ega, ular yuzaga kelishidan oldin muammolarni oldindan bilishadi – ular zilzilalar, yong’inlar, toshqinlar va boshqa tabiiy ofatlarni oldindan bilishadi.
O’rta asrlarda Evropada mushuklar shaytonning xizmatkori sifatida olovda yoqib yuborilgan. Bu nasldor kemiruvchilar tomonidan olib borilgan vabo epidemiyasiga hissa qo’shgan mushuklarning yo’q qilinishi deb ishoniladi.
Tushdagi mushuklar – sevgida aldash. Agar mushuk sizni tushida tirnasa – aslida siz kasal bo’lishingiz mumkin.
Uysiz mushukchani asrab olish uyga omad keltiradi, deb ishoniladi. Agar siz tirnoqli mushukchani haydab yuborsangiz – 7 yil davomida omad ko’rmaysiz.
Mushukchalarni cho’ktirish – 7 avlod ichida oilangizni zo’ravon o’limga, shu jumladan cho’kib ketishga mahkum qiling.
Agar mushuk uyingizga kelgan odamga xirillagan bo’lsa, u odam sizga nisbatan do’stona munosabatda bo’lmaydi, lekin agar u uni erkalasa, unda yaxshi niyat bor.
Agar mushuk sizning ustingizda yotsa yoki tananing ma’lum bir qismini panjalari bilan ezib tashlasa, unda u his qiladigan va sizni xalos bo’lishga yordam beradigan qandaydir rivojlanayotgan kasallik bo’lishi mumkin.
Mushuk uxlashni yaxshi ko’radigan joylar odatda odamlar uchun mos kelmaydi va yotoq yoki stul uchun tanlanmasligi kerak.
Agar mushuk yuvinsa – yaqinlashib kelayotgan mehmonlarga va agar u to’pga o’ralib, burnini dumi bilan yopsa – bu sovuqqa.
Bu mushuklar juda ajoyib hayvonlar. Uyda mushuk bo’lishi har doim yaxshi belgi hisoblangani ajablanarli emas. Shunday qilib, agar siz bundan keyin ham baxtli yashashni istasangiz, unda faqat o’zingizga mushuk oling va omad sizni tark etmaydi.